Mój drugi świat

spanie

Sen jest balsamem dla duszy.
William Szekspir.

Chyba każdy z nas ma co najmniej parę światów: świat prywatny versus zawodowy, świat zainteresowań i świat codziennych spraw bytowych, świat marzeń, fantazji, niektórzy świat poezji i sztuki, świat ról społecznych w tym rodzinnych, itd. Nakładają się jakoś na siebie.
Obecnie, zwłaszcza młodzież, ma swój świat wirtualny, szczególnie w grach.

Ale dziś nie o tym.
Jak zdarza się na prywatnym blogu – ujawnię bardzo osobiste sprawy – związane ze snem.

Sen zabiera nam ok. jednej trzeciej życia. Czy rzeczywiście zabiera?
Sny ubogacają, inspirują, przynoszą nawet rozwiązania problemów i ukojenie, regenerują.
Spanie jest konieczne, chociaż nie koniecznie w takim wymiarze czasowym.

Ale i nie o tym, ani o fizjologii i aspektach naukowych.
Noc to mój przedziwny drugi świat – świat niezwykłych snów.
Zapewne nie jestem oryginalny, ale nie śledziłem jak to inni przeżywają, nie oglądałem o tym filmów, nie czytałem o tym ani nie analizowałem senników.

Owszem, kiedyś – dawno temu widziałem film fabularny (chyba francuski, nie pamiętam tytułu) o pewnym mężczyźnie, który za dnia uciekał w sny dla marzeń erotycznych, romantycznych romansów.
Ja nie śpię w dzień, może czasami dla krótkiej drzemki regeneracyjnej.

Za to w nocy zdarzają mi się prywatne „Baśnie 1000 i jednej nocy”.
Jakaś zagadkowa druga rzeczywistość – wyrazista, niemal namacalna, pełna szczegółów, kolorów, nawet dźwięków – te szczególnie wprawiają w zachwyt, zwłaszcza gdy mogę się włączyć w chór i brzmię jak wirtuoz.
Reakcja na niespełnione marzenia zdolności muzycznych?
Ale przede wszystkim są to jakieś fantastyczne podróże, pełne niespodzianek, nieznanych miejsc, z pięknymi, wręcz zapierającymi dech widokami, czasem niebezpiecznych przepraw przez góry lub leśne zasadzki.  Zjazdy na nartach, czy nawet na butach, śnieżnymi stokami, czasem pomykam tuż nad ziemią unoszony tajemniczym napędem.
Zwiedzam miasta, w których domy mają niezwykłe fasady, widzę je w szczegółach, jakby były mi dobrze znane, chociaż nie mam pojęcia jakie to miasta i miejsca. Czasem powracają.
Czy to jakieś deja vu z poprzednich wcieleń?
Są i wizje miast, które chyba (?) nie istniały – np. olbrzymich jakby ludzkich mrowisk w kształcie wielkich piramid lub wbudowane w góry. Piętrzą się tarasowo, wewnątrz są wielkie eleganckie przestrzenie wspólne, atrialne i komunikacyjne, poruszam się szybkimi windami, które działają nie tylko w pionie, ale dowożą mnie także poziomo do jakiegoś docelowego miejsca.
Są też mniej imponujące obrazy, czasem nawet wprawiające w przestrach, np. schody prowadzące do nikąd, chyba że w końcu z powrotem do punktu wyjścia.

Mógłbym długo wymieniać różne motywy tych snów – pewne powtarzają się w podobnej formie. Zapewne mógłby to być jakiś materiał dla psychoterapeuty – podświadomość ma duży wpływ na nasze życie. W moim przypadku nie widzę ani związku z życiem na jawie ani z doświadczeniami z przeszłości, co jeszcze bardziej mnie intryguje.
Jestem w snach uczestnikiem różnych towarzyskich spotkań, w tym z bardzo ciekawymi ludźmi o wyraźnych charakterystykach, które to osoby rzadko identyfikuję z kimś mi znanym. Rozmowy, dialogi są całkiem realne, konkretne – nadawałyby się na materiał powieściowy, jakiś scenariusz – gdybym je tylko zapamiętał. Osoby te jednak potrafią się nagle zmienić na inne, wcielają się w inne role itp. Tematy potrafią zaskakująco przeskakiwać na inne, wpadają w absurdy, sytuacje niemożliwe w realnym świecie – jak to w snach…
Niestety mam w głowie jedynie część z nich, podobnie jak inne szczegóły – tylko przez chwilę, gdy się budzę. Najlepiej rano.

Niektóre mogłyby nawet być osnową jakieś filmowej historii kryminalnej lub przygodowej.

Warto nadmienić, że te senne marzenia raczej nie są inspirowane widzianymi filmami, bo prawie ich nie oglądam. Mógłbym zażartować, że nie muszę, skoro mam swoje własne filmy…  Jeśli chodzi o inspiracje, to już raczej lekturami, chociaż też od lat rzadko czytam beletrystykę, jako że preferuję zdobywanie wiedzy praktycznej, opracowania naukowe.

Pewne tematy snów powtarzają się w różnych wariantach. Z tych nieprzyjemnych przykładowo niepokój, że nie zdążę ze spakowaniem się przed jakąś podróżą lub przeprowadzką, niemożliwość ważnego połączenia się z jakieś dziwnej komórki z niezrozumiałymi przyciskami, zagubienie w nieznanym miejscu z dodatkowym stresem, że nie potrafię powiedzieć gdzie chcę powrócić.
Na szczęście potrafię przerwać taki scenariusz, budzę się lub zmieniam „temat”, może dlatego że zdarza mi się mieć tzw. lucid dreaming, tj. zdaję sobie sprawę, że w danym momencie śnię – taki sen w śnie.

Kładę się spać bardzo późno (wbrew zaleceniom zdrowotnym, ale jakoś przywykłem i nie widzę szkody). Przed zaśnięciem, już w łóżku, robię w głowie przegląd dnia, planuje zgrubnie następny, czasem deklaruję, co chciałbym by mi się przyśniło, niestety prawie nigdy się to nie sprawdza – mój drugi świat rządzi się po swojemu. Natomiast zdarzają mi się w snach oryginalne pomysły – praktyczne lub tematów do opracowania. Szkoda, że często niedokończone, ale chyba trudno na to liczyć.
Zasypiam łatwo, także po nocnym przebudzeniu.
Miałem jednak paromiesięczny okres gdy prawie w ogóle nie spałem – z powodu silnego bólu. Mocne środki przeciwbólowe i nasenne pomagały na krótko. Zagłuszałem ból słuchaniem muzyki, czytałem. Próbowałem różnych pozycji, najlepsze okazała się próba drzemki na siedząco w fotelu. Zatem mam różne doświadczenia.
Ciekawe jest np. to, że wielokrotnie budzę się o godzinie 4:44. Zaintrygowany sięgnąłem do sieci, gdzie wynalazłem ezoteryczne wyjaśnienie, że to podobno anielskie przesłanie „wszystko jest w porządku, na dobrej drodze”.
W ogóle ezoteryka ma sporo do powiedzenia w kwestii snów, np. że dusza w tym czasie zrywa się z więzów ciała i wędruje po alternatywnych światach.
Ezoterycznie można potraktować i to, że dość często śnią mi się nieżyjący już dawno rodzice. Sympatycznie. Np. odwiedzam ich w starym mieszkaniu, jestem świadkiem ich przedsięwzięć lub jesteśmy jakby razem na wczasach. Niektórzy mówią mi: wołają cię do siebie. Hm, już tak od wielu lat, a ja wciąż żyję i zamierzam jeszcze możliwie długo.
Oczywiście padnie pytanie o sny erotyczne. Miewam, i tu może niejednego zaskoczę – są czułe, delikatne, romantyczne, pełne uczucia, nawet jeśli lubieżne – prawie zawsze bez seksualnego zakończenia. Też bardzo realistyczne. Gdy w sytuacjach z żoną (90%), to rano niemal kusi mnie zapytać – jak to przeżyłaś?, gdy po chili zdaje sobie sprawę, iż to był tylko sen. Bywają też jakieś wspomnienia moich starych, wręcz młodzieńczych miłości…

Czy zatem żyję jak lunatyk? Senny marzyciel?
Nie, jestem w realu bardzo aktywny, konkretny, zapominam na cały dzień o swoim drugim świecie, planuję i wykonuję to, co zamierzam i cieszę się życiem, które jest jeszcze większym cudem, chociaż na co dzień mniej bajkowym.
Przypomnę swój stary (1983 rok?) wierszyk:

Mieszkasz gdzieś lata, a ulic nie znasz sąsiednich,
śpisz i w karty grasz,
gdyś przyjechał nad Adriatyk
– przedziwny życia lunatyk.

Zawstydź się i przebudź
– choć ci wolno wszystko.
Kiedyś ockniesz się nagle: życie minęło,
a szczęście … bywało tak blisko.

Dodatkowa refleksja: rzeczywiście dużo osób żyje na jawie, a jakby w uśpieniu, zamykają oczy na wiele zjawisk, żyją jakimiś złudzeniami i tym, co np. powiedzą w telewizji, ograniczają świat do swego bliskiego horyzontu…

A jakie są wasze przygody ze snem?

Reklama

Wolna wola a predestynacja

… przeciwieństwem głębokiej prawdy może być także inna głęboka prawda.
Niels Bohr

Tytuł zabrzmiał poważnie, zapowiadając prawie rozprawkę naukową.

Uspakajam, że nie mam takiego zamiaru. Sam temat jest istotnie poważny i wałkowany od wieków;  by móc się kompetentnie na ten temat wypowiedzieć zapewne musiałbym przebrnąć przez wiele dzieł filozoficznych.

Mimo to wtrącę swoje trzy grosze, dorzucając pewne spojrzenie związane z pojęciem czasu, rolą duszy, …

Istnieje dawny spór czy wolna wola w ogóle istnieje, bo „wszystko ma swoją przyczynę” i tak idąc w łańcuszku przyczynowo-skutkowym niektórzy dochodzą do wniosku, że wszystko jest wynikiem  jakichś warunków początkowych.

Inni twierdzą, że jednak istnieje też przypadek i on to zaburza klasyczną przyczynowość.

Ich stanowisko ponoć wzmacnia teoria nieokreśloności Heisenbega, efekty kwantowe, bifurkacje i działanie atraktorów w teorii chaosu.

Inni znów wierzą w akt woli, który może się przeciwstawić zewnętrznej przyczynie lub przypadkowi. Popularne stało się stwierdzenie (za Victorem Franklem), że pomiędzy akcją a naszą reakcją jest miejsce na akt woli, że nie musimy reagować mechanicznie. Zwłaszcza przejawia się to w prawie naszego weta.

Oczywiście jest to wszystko bardziej skomplikowane.

Zastanawia mnie czy istnieje zasadniczy konflikt pomiędzy wolną wolą a determinizmem lub tzw. predestynacją, wg której wszystko w naszym życiu jest z góry przesądzone.

Wyobraźmy sobie teoretycznie dojrzałego człowieka, który MA wolną wolę. W każdym świadomym momencie dokonuje sam wyborów kierując się analizą sytuacji, uwzględniając swoje priorytety, nie oglądając się na innych. Chociaż zarówno sposób myślenia jak i owe priorytety są jakoś uwarunkowane, a nawet czasem manipulowane,  to subiektywnie człowiek taki twierdziłby że kieruje się wolną wolą, w każdym razie – nie narzekałby, że ktoś mu coś narzuca. Możemy się zgodzić, że przez wolną wolę rozumiemy tu świadomy akt wyboru uwarunkowany (jednak!) własną hierarchią wartości.

Kiedyś życie tego człowieka się kończy. Wszystkie jego przypadki i wybory zostały zamknięte i tworzą jego „księgę życia”.

W historii żywotów wszystkich ludzi mamy  na dziś tyle takich „ksiąg”, ilu było tych ludzi.

Życia te były bardziej lub mniej wolne, czasami mocno uwarunkowane i zniewolone, ale wszystkie są dziś zamknięte i gdyby były literalnie zapisane – moglibyśmy w nich czytać.

Na podobieństwo zwykłej literackiej powieści – póki ją czytamy, nie wiemy co zdarzy się dalej, bohaterowie dokonują wciąż wyborów – chociaż książka JEST już napisana i moglibyśmy podejrzeć ciąg dalszy lub zakończenie powieści.

Hipoteza, że nasze księgi życia zostały już napisane bierze się z wiary w Boga, który zna całą przyszłość, nasz ostateczny los. Stąd (?) też  bierze się doktryna predestynacji.

Nawet jeśli jest prawdziwa, to czy zaprzecza naszej wolnej woli?

Psychologicznie nie, bo jeśli uważamy że jesteśmy wolni, to nam wystarcza (pozytywizm logiczny).

Ale także teoretycznie. Bo choćbyśmy w 100% byli wolni, to nasza śmierć zamyka doczesną księgę, daje tak czy inaczej jakąś indywidualną sumę. A to że Bóg ją zna (jest poza czasem) nie oznacza predestynacji!
Ona może wydawać się prawdziwa ex post, ale do ostatniego tchnienia mamy jeszcze jakieś wybory albo wybory i wpływ czynników przypadkowych i zewnętrznych – w tym sensie, w tym momencie,  księga jeszcze nie jest ukończona, i w tym sensie – po śmierci masz los jest już zdeterminowany.

Wiele lektur, mniej lub bardziej ezoterycznych, wskazuje, że czas nie istnieje, że jest naszą ludzką iluzją, interpretacją bardziej złożonego systemu funkcjonowania wszechświata. Wszystko dzieje się synchronicznie. Zatem i nasza przyszłość dzieje się „teraz”, a czas nie jest linearny, możliwe są też „rzeczywistości równoległe”. Nasz ułomny  umysł jest dość bezradny wobec takiego stwierdzenia, co nie oznacza, że nie jest ono prawdziwe.

Jeśli jest, to otrzymamy jeszcze głębszy wgląd w zagadnienie determinizmu. Ale czy ktoś to już rozgryzł? Byłbym ciekaw.

Wydaje się, że przyszłość fizyczna świata jak i nasze indywidualne losy, nie mogą być przez nas w pełni przewidywalne, ponieważ rodziłoby to paradoksy i zaburzało wolną wolę.

W dziełach teologicznych i ezoterycznych mówi się że Bóg dałam wolną wolę i ją szanuje, można powiedzieć, że sam sobie narzucił ograniczenie, by nie ingerować w nasze wybory, ale dając to prawo wszystkim innym ludziom. Nawet jeśli podpowiada lub pomaga, to na nasze prośby lub na zasadzie sugestii – nie naruszającej naszej woli. Jest to zgodne z poglądem Tomasza z Akwinu i obecną wykładnią Kościoła.

Zacytuję jeszcze fragment z pewnego przekazu channelingowego (któremu skłonny jestem zaufać):

Wolną wolą zawiaduje ostatecznie dusza. To ona a nie świadomy rozum podejmuje w tej mierze ważne decyzje. To ona wie co chce osiągnąć i czego chce doświadczać. To ona decydowała o inkarnacji i życiu w jakie chce się uwikłać. To ona i tylko ona ma prawo decydowania o wszystkim. Kiedy już zdecyduje, przekazuje swoją decyzję poprzez twoją podświadomość, do świadomości…

Może  kłóci się to z wyobrażeniami wielu ludzi, ale uważam że tak może być. Po pierwsze potwierdza istnienie wolnej woli, a po drugie odwiązuje od wolnej woli wpływy czysto ziemskie np. biologiczne, wychowawcze, manipulacje itp., bo dusza chyba nie podlega takim wpływom…

To jednak już szersze zagadnienie filozoficzno-religijne. W szczególności należy zastanowić się jeszcze nad różnicą między wolna wolą a wyborem…