Navigare necesse est
Ten patetyczny tytuł jest nieco na wyrost, bo będę mówił tylko o wybranych miejscach, gdzie stosunkowo często bywam.
Takich ulubionych krain mam więcej (+ te, i jeszcze liczne nie upublicznione), nie licząc zagranicznych.
Mazowsze uważa się za niezbyt ciekawy turystycznie rejon – płaski, piaszczysty, bez jezior…
Pokażę, że można znaleźć tu jednak wiele atrakcji i pięknych miejsc – na przykładzie z ograniczonego obszaru.
(zdjęcia własne, pomniejszone by stronę szybciej ładować i edytować)
W poprzednim wpisie z migawkami z miejsca mojego wakacyjnego pobytu obiecałem opis wycieczek nieco dalej – w rejonie nadbużańskim. Mam na myśli obszar w okolicach Wyszkowa w promieniu ok. 20 km.
Nawet taki stosunkowo niewielki rewir jest trudny do ogarnięcia, a tym bardziej do opisania w jednym blogowym wpisie. Będzie więc bardzo krótko.
(zdjęcia własne, zmniejszone by stronę łatwiej było załadować i edytować).
Sam Wyszków przyrodniczo nie zachwyca, może oprócz swego parku nad Bugiem, z ładnym widokiem na rzekę.
Jest jednak ważnym ośrodkiem okolicznego życia, z większością tego, co może być potrzebne mieszkańcom. Droga ekspresowa z Warszawy i kolej łatwo wiąże ich ze stolicą.
Natomiast niedaleko na południowy zachód znajduje się klimatyczna miejscowość a można powiedzieć willowa dzielnica Wyszkowa – Rybienko Leśne, w której są jeszcze stare drewniane domy jakie w rejonie Otwocka nazywamy świdermajerami.
Zadbane ulice i dużo nowych stylowych willi, co przypomina po trosze Podkowę Leśną a za sprawą wypasionych nowych ‚pałaców’ – Konstancin.
Po tygodniach w dziczy leśnej lubię tam wpaść by zobaczyć życie na drugim biegunie – miejscami światowe, miejscami kabotyńskie, jeśli oceniać napuszoną nowobogacką (?) architekturę „dworów”.
Polecam Leśny Dworek – hotelik i restaurację, o której w opiniach piszą, że jedna z najlepszych w tej części Mazowsza.
Z miejscowości bardziej na turystycznym luzie – Urle, z przedwojenną jeszcze letniskową tradycją, z ambicjami uzdrowiskowymi. Podobnie jak Rybienko ma swoją stacyjkę kolejową. I podobnie stare domy letniskowe przemieszane z nowymi, ale już bez pałaców. Cała okolica obfituje w wiele letnisk, głównie dla Warszawiaków. Oprócz sosnowych lasów przyciąga rzeka Liwiec.
Łochów – miasteczko bez charakteru, prawdopodobnie za sprawą setek (tysięcy?) działek letniskowych w pobliżu, stał się sporym ośrodkiem zaopatrzenia i usług. Niczego tu nie brakuje, kwitną lokalne biznesy. Mam wrażenie, że jest tu większa koncentracja tych usług niż w Wyszkowie. Jest też kolej i linia autobusowa Darbus obsługująca okolice w połączeniach do Warszawy. Odnowiony elegancki dworzec kolejowy i stacja dają przykład innym stacjom.
Przyrodniczo warto wspomnieć o lokalnym lesie i parku, z którego parę zdjęć jak niżej już tu publikowałem. Tak ocalono przed wycięciem połamane wichurą dęby – za sprawą pomysłowych rzeźbiarzy.
Ale perełką jest tamtejszy zabytkowy odrestaurowany pałac z pięknym otoczeniem i elegancką restauracją ‚w stylu’, którą czasami odwiedzamy.
Oto parę ujęć – w tym także rzeźby znad tamtejszych stawów.
Obok powstał nowoczesny kompleks hotelowo-konferencyjny nazwany Folwark.
Parę kilometrów dalej znajduje się jeszcze okazalszy pałac Radziwiłłów w Starej Wsi. Niestety nie można go zwiedzać ot tak turystycznie – jest zamkniętym ośrodkiem szkoleniowym bankowców.
Ale wróćmy nad sam Bug.
Kamieńczyk to niewielka urokliwa miejscowość (dawniej miasto zdegradowane przez carat) z oryginalnymi drewnianymi domami, ładnym kościołem i jeszcze ładniejszym domem parafialnym. Przy rynku jest małe muzeum regionalne. To miejsce ma klimat.
Parę kilometrów w kierunku od Bugu wśród lasu znajduje się Loretto – sanktuarium maryjne i miejsce zakonu Loretanek, który prowadzi dom opieki. Stary kościółek, zwłaszcza wobec pielgrzymek do tego miejsca, nie wystarcza, więc powstaje piękny kościół w stylu romańskim.
Park schodzi w kierunku Liwca, a po drugiej stronie szosy wiodącej do Kamieńczyka, również w lesie, znajduje się cmentarz zakonny, do którego prowadzi leśna ścieżka drogi krzyżowej.
Nad samym Bugiem zadziwia mnie niewielka, ale wieś Brańszczyk. Pomimo niewielkiej ilości mieszkańców – ok. 1200 i położeniu jakby na końcu świata, jest samowystarczalna. W tym sensie, że jest tam: Gminny Dom Kultury, biblioteka, przychodnia, bank, 2 apteki, sklepy, szkoła podstawowa, Zespół Szkół Specjalnych, gimnazjum, Szkoła Przysposabiająca do Pracy, dwa domy opieki – Centrum Księdza Orione w Brańszczyku oraz duży ‚świecki’ Dom Pomocy Społecznej, przedszkole samorządowe, policja, co najmniej 6 miejsc noclegowych w tym agroturystyka i dwa hotele… Taka wieś! Jest tam też wydawana lokalna gazetka Wieści gminne. W miejscowości znajduje się kościół Wniebowzięcia NMP zbudowany w 1833, który jest siedzibą parafii św. Jana Chrzciciela.
Nad Bugiem nieopodal znajduje się przeprawa promowa Brańszczyk Nakieł do wspomnianego Kamieńczyka.
Zwiedzaliśmy tam też ciekawy skansen, oto jedna z jego chat
Brok to już większa miejscowość turystyczna (miasto) na wysokim, prawym brzegu Bugu.
Oprócz krótszych wypadów, spędzaliśmy tam kiedyś wczasy, z których upamiętniły się wędrówki po Puszczy Białej z obfitymi zbiorami jagód i grzybów. Tu znów sporo letnisk, ładna plaża nad Bugiem oraz ciekawy skansen i ośrodek agroturystyki Binduga z udogodnieniami hotelowo-gastronomiczno-konferencyjnymi.
Ale najbardziej lubię letniska nie nad samym Bugiem, ale nad jego starorzeczami.
Szumin nad Bugiem to dawna wieś całkowicie przekształcona w miejsce letniskowe. Cisza, ciekawe domy adaptowane z chat ale też i nowe, raj dla wędkarzy, jest też proste kąpielisko. Sklepik, kaplica, mała stadnina.
W pobliżu nadbużańskie łąki i tajemniczy rezerwat Jegiel. Koryto starorzecza wije się i ma piękne widokowe miejsca na wysokiej skarpie. W wiosce działa grupa mieszkańców, która obecnie mobilizuje się wokół sprawy zachowania okolicznego lasu, na który leśnicy mają zakusy. W ogóle lasu systematycznie ubywa – zobacz to na tej dynamicznej mapie.
wyrąb lasu na dużą skalę
polana biwakowa w Szuminie
widok na rzekę w Szuminie
Bliźniaczą wioską, podobną ale nieco mniejszą, po drugiej stronie rezerwatu Jegiel jest Wywłóka – też nad starorzeczem i o takich samych walorach.
starzorzecze Bugu w Wywłóce
kąpielisko z plażą w Wywłóce
W pobliżu wsi Jerzyska (siedziba leśnictwa, kościół i osiedle letniskowe) znajduje się pomnik poświęcony partyzantom, gdzie co roku odbywają się uroczystości patriotyczne oraz piknik. Wokół urocze zalesione górki wydmowe – świetne na spacery i różne ‚crossy’.
piknik w Jerzyskach na święto WP
górki wydmowe w okolicach Jerzysk
Jest też szereg innych miejscowości letniskowych nad Liwcem, z których wymienię Świniotop, Nadkole, Łazy…, gdzie oferowane są usługi agroturystyczne.
W sumie – nie można się nudzić – wszędzie lasy, szlaki piesze, rowerowe, konne, atrakcje turystyczne i przyrodnicze.
Kiedyś opowiem więcej o drugiej stronie Bugu ….
Lapidaria 