Dwa modele e-biznesu

Jeśli czegoś nie lubisz – zmień to. Jeśli nie możesz tego
zmienić – zmień swoje nastawienie. Nie narzekaj.
Maya Angelou

kwadranty biznesu

Samo słowo biznes wg pierwotnego znaczenia oznacza zajęcie, ale raczej myślimy o działalności (gospodarczej), która ma przynosić zysk.

Tuzy biznesu wskazują za starodawnym powiedzeniem „Rób, co kochasz a ani jednego dnia nie spędzisz w pracy”,  że idealny biznes to ZAJĘCIE, które lubimy wykonywać, a dochody są jego pochodną.

Podejdźmy do tematu strategicznie.

Co jest największą wartością w życiu przedsiębiorcy, a właściwie każdego?

Zarabia się w jakimś celu, samo zarabianie nie powinno być celem.

Jedni zarabiają na życie, inni by żyć FAJNIE.

Teoretycznie pieniędzy można mieć nieograniczenie dużo, można je stracić i zarobić na nowo. To dobro odnawialne.

Natomiast życie ma się jedno (no, powiedzmy w danym wcieleniu), czas nieubłaganie biegnie.

Bywa, że przedsiębiorca, po 40 latach harówki bez wakacji, przechodząc na emeryturę nie ma już siły ani chęci cieszyć się z tego co zdobył (jeśli nie stracił).

Największą wartością jest czas. Nasze udane życie w nim. Czas na własny rozwój, na spełnianie marzeń, na szczęście.

Oczywiście – bezrobotny ma dużo czasu, ale chodzi o to by mieć czas na zasadzie niezależności finansowej, cieszyć się WOLNOŚCIĄ – także materialną.
Chodzi o to by nie sprzedawać swego czasu za pieniądze (robione w dużej mierze dla kogoś innego), ale raczej go kupować – dla siebie.

To już dawno pokazał Robert Kiyosaki – poczynając od swej słynnej książki „Bogaty, biedny ojciec”.

Tu wchodzimy w filozofię ustawienia swych działań w odpowiednim kwadrancie, jak to nazwał Kiyosaki,  wskazując na ryzyka związane z pracą etatową i samozatrudnieniem.

Dla przypomnienia jego wywód można krótko streścić nawiązując do tych kwadrantów:

Kwadrant I ( P  – Pracownik)    – praca na etacie

Największy błąd i ryzyko to …  praca na etacie.

Pracujesz nie dla siebie ale dla kogoś, jesteś wyzyskiwany a często i pomiatany, zarabiasz tyle ile Ci wydzielą lub dyktuje konkurencja danego rynku pracy. Prawdopodobnie nie rozwijasz swojej pasji, a we współczesnym świecie nie możesz być pewny swej posady.

Kwadrant II (  S  – Samozatrudniony)

Mała, osobista działalność gospodarcza jest krokiem naprzód, ale angażuje Cię właśnie osobiście na 100%, często dużo bardziej niż na etacie. Pracujesz dla biznesu a nie biznes dla Ciebie. Zaharowujesz się, bo jesteś jednocześnie pracownikiem i szefem odpowiedzialnym za wszystko. Chyba że – dzięki e-biznesowi, w którym wiele spraw zautomatyzujesz, uda się przejść do …

Kwadrantu III (  B  – właściciel Biznesu)

Masz armię pracowników – w klasycznym ujęciu, albo system w którym możesz ich częściowo zastąpić procesami sprzedaży, np. w Internecie. Biznes pracuje dla Ciebie, odwrotnie tylko wtedy gdy coś ulepszasz i nadzorujesz. Możesz jednak tylko pozostać nieobecnym w firmie właścicielem, a biznesem będzie zarządzać kto inny. Możesz też sprzedać biznes, a pieniądze zainwestować i żyć z dywidend.

W tym układzie e-biznes to dobry przepis na wolność finansową.

Kwadrant IV ( I  – Inwestor)

Inwestorzy zarabiają pieniądze poprzez inwestycje w systemy biznesów, nieruchomości (czynsze, wzrost wartości), przez udziały, obligacje i akcje, prawa autorskie, itp. –  czerpią z nagromadzonego kapitału, czyli zainwestowane pieniądze generują pieniądze.

Dochód pasywny – nic nie musisz robić a zarabiasz.

Podsumowując – dzięki e-biznesowi możesz stopniowo stawać się B, a nawet I.

Te zależności są akceptowane przez świadomych przedsiębiorców, natomiast obserwuję zgoła odmienne zachowania praktyczne.
O ile nie zawsze jest możliwe przejście do kwadrantu B i I przez np. osoby/firmy od dawna świadczące osobiście jakieś (drobne) usługi, to zastanawia mnie zachowanie niektórych przedsiębiorców w e-biznesie, który obserwuję i który dalej potraktuję jako przykład do dalszego rozważenia. Bo e-biznes ma możliwości wyjść poza klasyczne schematy, może tworzyć nowoczesne modele sprzedaży systemowej.

Generalnie widzę dwa modele biznesowe wg kryterium potencjału rozwoju.

Nazwę je: nie skalowalny (NSk) i skalowalny (Sk).

NSk dotyczy zwłaszcza świadczenia usług, w które przedsiębiorca angażuje się osobiście.

To typowy kwadrant S, chyba że właściciel biznesu angażuje zespół do świadczenia takiej usługi (kwadrant B).

W e-biznesie (i nie tylko) taką usługą jest prowadzenie szkoleń, podejmowanie się zleceń marketingowych, programistycznych, finansowych, doradztwo, coaching, projektowanie, serwisowanie, wszelka administracja, …

Oczywiście usługi są bardzo potrzebne a nawet ich znaczenie wciąż wzrasta w stosunku do klasycznej produkcji. Trudno tu jednak mówić o jakimś systemie z punktu widzenia samozatrudnionego.
Każde zadanie jest tutaj jednostkowe, prawie niepowtarzalne (chociaż może wykorzystywać repertuar schematów), wymaga na ogół kontaktu z klientem, angażuje czasowo wykonawcę.

W porównaniu do np. korepetycji i szkolenia świadczonego jednej osobie, możliwa jest tu pewna skalowalność na zasadzie korepetycji grupowych lub szkolenia większego gremium (konferencja). Nie mniej osobista obecność trenera jest konieczna.

Istnieje spora grupa ludzi, którzy uwielbiają to robić i mają do tego szczególne predyspozycje – spotkania z klientami w cztery oczy lub przed wielkim audytorium. Mają (mieli) do tego talent i zyskali nawet światową sławę – Tony Robbins, Brian Tracy, ZigZiglar, itp.
Jest to wtedy podtrzymywanie swej sławy, a w przypadku wielkich mówców i motywatorów – ich misja. Chociaż taksują dużo, to mogli by tego nawet nie robić – są bogaci.

Mam jednak na myśli bardziej zwykłe przypadki.
Wtedy biznesowa zasada: maksimum zysku przy minimum środków/kosztów bywa zagubiona.

By pokazać efektywniejsze  rozwiązanie przejdźmy chwilowo do schematu skalowalnego (S).

Gdy chcesz komuś coś oferować (sprzedać) – lepiej gdy jest to „zamknięty” PRODUKT, który możesz zrobić raz i sprzedawać teoretycznie „bez końca”, zwłaszcza „automatycznie”, niż usługa, którą każdorazowo musisz świadczyć osobiście.
Odmianą jest produkt, który można lekko modyfikować pod specyficzne potrzeby klienta. Najlepiej gdy jest to z góry przygotowane i kompletowane na zasadzie modułów i sprzedawane jako up-selling.

Można mieć w ten sposób cały zestaw produktów do tzw. lejka sprzedażowego – droższe dla bardziej wymagających i/lub zasobniejszych klientów.
Bywa że końcowym takim „produktem” jest osobisty coaching autora dla wybranej grupy osób.
Tu już czysta zasada skalowalności jest złamana – znów następuje osobista i często mocno angażująca czasowo interakcja z klientem, wracamy do NSk.
Bywa, że trener jest postrzegany jako guru tematu lub osobisty mentor. Aplikant po znalezieniu potencjalnego mentora zaczyna się z nim intensywnie kontaktować.

Problem polega na tym, że w większości przypadków osoby te będą po prostu tracić czas mentora i zachwycać się nawiązaniem samego kontaktu zamiast robić cokolwiek konstruktywnego. Dochodzi i do tego, że nie mają umiaru w dobijaniu się i przeszkadzaniu.

Prawdziwy mentor chce pomagać, ale tylko najlepszym (bo to jest najlepsza inwestycja jego czasu, a dla każdego i tak go nie ma). Pomoże tym, którzy sami chcą sobie pomóc i  potrafią pokazać, co już sami osiągnęli. W ogóle – pomaganie jest częstą cechą ludzi, którzy coś osiągnęli.

Niewątpliwie, w wielu przypadkach i dla mentora kontakt z problemem klienta jest jakąś inspiracją i doskonaleniem swego warsztatu.
Ale możliwe jest pomaganie przez kolejne kursy – nagrane lub w postaci e-booków itp., czyli produkty.
Myślę, że mistrz (guru/mentor) zyskałby przez to więcej czasu na doskonalenie własnych produktów, wymyślanie nowych, na tworzeniu strategii i wizji, a przy okazji lepiej by zmonetyzował to, co robi.
Nie pretenduję do tego by być mentorem mentorów, ale – jak łatwo zauważyć – jest to znana zasada odnosząca się do każdego wyższego rangą szefa, który powinien być liderem, a nie zarządcą a tym bardziej wykonawcą.

Wracając znów do modelu skalowalnego.

Jest on dodatkowo korzystny przez to, że daje się w dużym stopniu automatyzować.

Można zorganizować prawie automatyczny marketing, sprzedaż i obsługę – zwłaszcza dotyczy to produktów informacyjnych i sprzedawanych w systemach partnerskich (afiliacyjnych).

Tutaj istnieje parę podmodeli, ale zwrócę uwagę na systemy „liniowe” i wielopoziomowe.

Przez model liniowy rozumiem taki, który wymaga bezpośredniego dotarcia przez firmę do każdego klienta, nawet jeśli odbywa się to przez reklamę.


Jeśli produkt byłby nasz i byłby przewidziany jakiś procent zysku z dalszych sprzedaży dla nas, to przychody byłyby lawinowe, jednak akurat w tym przykładzie – ponieważ prawa do 100% zysku przechodzą dalej, to zarobimy tylko tyle, ile kupią klienci znalezieni przez nas.

Model wielopoziomowy będący udoskonaleniem modelu liniowego polega albo na nieformalnym pozyskiwanie klientów przez polecenia innych zadowolonych klientów – marketing szeptany, który był pierwowzorem marketingu wirusowego, albo takiż model  ubrany w formalne zasady.

System afiliacyjny formalny – z punktu widzenia producenta/organizatora sprzedaży pozwala zwiększać liczbę klientów w zamian za dzielenie się zyskiem przez prowizje dla partnerów.

Jeśli przewidziane są poziomy hierarchicznie ustawionych partnerów, to mamy do czynienia z Multilevel Marketingiem (MLM). Wtedy – z punktu widzenia afilianta – może on uzyskiwać przychody nie tylko ze swej „liniowej” działalności, ale z obrotów swej struktury poniżej.

W MLM pracuje się zespołowo, dokonuje się  „outsourcingu” swych działań poprzez partnerów.

MLM zasadza się więc na dźwigni multiplikacji i skalowalności.

Dzięki Internetowi klasyczne MLM zmieniły swoje oblicze a rewolucja sieci wykreowała nowe systemy, które łączą w sobie MLM i automatyzację.

MLM jawi się jako ten model e-biznesu, który w pewnych schematach (bo są różne) spełnia postulat stosunkowo łatwej drogi do niezależności finansowej. Z jednej strony,  od pewnego etapu przychody mogą być pasywne (automatyczne), z drugiej, gdy dodamy do tego ideę prosumpcji – uczestnik oszczędza na tańszych zakupach własnych, a jak wiadomo, oszczędzanie jest jednym z filarów bogactwa.

Powstają jeszcze inne modele, z których wymienię jeden konkretny, by zdyskontować praktycznie ten artykuł, ale i pokazać pewne nowum.

Najbardziej poszukiwanym produktem przez  każdego są … pieniądze.

Niestety wartość nabywcza pieniądza spada przez dewaluację a w czasach kryzysów w ogóle pieniądz papierowy i zbudowane na nim fundusze i inne instrumenty finansowe są coraz bardziej niepewne.
Miernikiem wartości przez tysiąclecia było i dotąd jest złoto, a odejście od jego parytetu jest ważną przyczyną obecnych zawirowań finansowych.
Istnieje system oszczędzania nie w pieniądzu ale w złocie inwestycyjnym – dla każdego, w tym sensie, że wystarczą małe okresowe (ale praktycznie dowolne co do wartości i czasu) wpłaty od razu zamieniane na złoto. Ponieważ jest to towar coraz bardziej poszukiwany, to zapewniona jest całkowita płynność (łatwa odsprzedaż). Ponieważ złoto nieustannie jest coraz droższe (w odniesieniu do walut), to taka alokacja daje ponadprzeciętne zyski, nie mówiąc o pewności. Dodatkowo złoto jako jedyny produkt nie jest obciążone przez VAT i podatek Belki. Proponowany system jest atrakcyjny także przez to, że daje niską cenę zakupu dzięki zakupowi grupowemu. Dodajmy do tego opcjonalny (ale atrakcyjny) MLM (tylko polecenia) i otrzymujemy nową jakość biznesową. Niczego się nie sprzedaje – każdy chętnie kupi dla siebie … lepszy pieniądz.
Czyli: specyficzna prosumpcja + MLM z dobrym planem kompensacyjnym i obsługą internetową + plan oszczędnościowy + zyskowna inwestycja + zakupy grupowe = Bombowe połączenie!

Zainteresowanych zapraszam na http://www.205.ZlotoDlaKazdego.pl, [skończył się po latach w tej formie, ale znajdziesz coś na https://www.facebook.com/groups/zlnazloto/ ] a potem ew. na cykl webinarów i innych szkoleń.

Podsumowanie:

W e-biznesie lepiej mieć produkt sprzedawany „bez ograniczeń”, a najlepiej w systemie MLM, niż świadczyć osobiście usługi.

Powstają nowe modele biznesowe dające możliwość osiągnięcia wolności finansowej i odzyskania czasu na wznioślejsze sprawy niż zarabianie pieniędzy.

Reklama

O wolnościach w 2012

Biedni koncentrują się na przeszkodach,
Bogaci koncentrują się na szansach
.
T. Harv Eker

Nowy Rok - życzenia

Dziś Nowy Rok, więc składamy sobie życzenia zdrowia, szczęścia, pomyślności,…

Pisałem kiedyś o istocie i sensie  życzeń a w dzisiaj ogarnęła mnie refleksja na temat wartości bodajże największej, jaką jest wolność – i jej chcę Ci życzyć.

Nie mam nastroju by pisać jakiś elaborat, bo temat jest rozległy i dość trudny.

Skupię się krótko na jednym aspekcie – wybaczcie, że bardzo praktycznym i dla wielu przyziemnym.
Sam większość życia poświęciłem idealistycznie na sprawy, które niewiele mi przysporzyły i nie stworzyły poczucia osobistej wolności.

Chcę Ci  życzyć dostatku, czyli … pieniędzy .

Nie dają ponoć szczęścia, ale przyznasz – pomagają, gdy umiemy nimi mądrze gospodarować.

Dość późno zająłem się tą sprawą i widzę jak inaczej potoczyłoby się życie, gdybym np. systematycznie oszczędzał od młodych lat.

Niby się o tym wie, ale książka Andrzeja Fesnaka „Jakie decyzje finansowe podejmują bogaci i dlaczego biedni robią błędy, działając inaczej
( http://bit.ly/rIuvv5 )  nie tyle otworzyła mi oczy (to zrobił dawno temu R. Kiyosaki), co przypomniała boleśnie ów fakt na szeregu przykładach liczbowych.

Hm, czy w ten sposób daleko odszedłem od postawy idealistycznej?

Każdy (choćby po cichu) marzy albo o bogactwie, albo przynajmniej o takim stanie by móc godnie żyć. Gdy słyszę co innego, to mam odczucie albo czyjejś hipokryzji, albo niedojrzałości albo … głupoty (może to być też postawa narzucona przez wychowanie i środowisko).

Dlaczego tak sądzę? Zastanówmy się na chłodno dlaczego … lepiej być bogatym niż biednym  (zbiór dość nieuporządkowanych myśli – możesz je pogrupować wg własnych priorytetów).

  • WOLNOŚĆ – dla siebie  (czasem „od siebie” – zatroskanego, złego,…)
  • Dawanie innym, wspomaganie innych, ratowanie z opresji
  • Wspomaganie wartościowych/słusznych celów, inicjatyw
  • Możliwość pomnażania bogactwa (łatwiejsza, gdy już się coś ma)
  • Realizacja projektów biznesowych, kulturalnych, społecznych,…
  • Lepsza możliwość rozwijania własnych talentów i zamiłowań
  • Jakaś siła/władza, która pomaga realizować ambitne cele
  • Możliwość zatrudniania ludzi – jako pomoc dla nich i dla siebie, większa skuteczność, praca zespołowa, outsourcing
  • Satysfakcja z bycia hojnym
  • Podnoszenie swojej samooceny i pewności siebie
  • Odciążając się od rutynowej pracy, niepotrzebnych obowiązków – zyskujemy CZAS a więc ŻYCIE

Możemy mieć:

  • co potrzebne
  • co pożyteczne
  • co przyjemne
  • co nas wspomaga
  • o czym marzyliśmy

Pod te punkty możemy podłożyć wiele spraw jak:

  • fascynujące podróże, dobre i zdrowe jedzenie, ładny dom, dobre wykształcenie, ubiory, sporty, otaczanie się pięknem, itd. itd.)
  • Możliwy (chociaż nie zagwarantowany) wyższy status społeczny (dla tych którzy go poszukują)
  • Bezpieczeństwo faktyczne i psychiczne, spokój o przyszłość, mniej stresów
  • Zadbanie o zdrowie i kondycję (swoją i rodziny)
  • Dobry start dla dzieci
  • Większa i bardziej odpowiedzialna możliwość adaptowania dzieci
  • Szerszy dostęp do wiedzy (kursy, książki, docieranie do ludzi)
  • Doznania, radości ze wszystkich wymienionych stanów
  • Zostawienie czegoś (nie tylko pieniędzy) po sobie dzięki temu, co mając zasoby, stworzyliśmy.

Jeśli ktoś myśli jeszcze o sławie lub zasługach społecznych, to ma możliwość  ufundowania np. szpitala, jakiegoś ośrodka kultury, itp. na wzór dawnych mecenasów sztuki lub lokalnych społeczności.

Jeśli ma serce, to zrobi to nie dla sławy lecz z wewnętrznej potrzeby – wierzę, że zrobi więcej, gdy będzie więcej mógł materialnie .

Jeśli ktoś  marzy np. o tym by być pisarzem i w tym chce się realizować, ale jego prace nie przebijają się przez kordon recenzentów czy nawet cenzury, to może sam sfinansować swe przedsięwzięcia.

W sumie – przy rozsądku – nie musi to oznaczać materializmu, ponieważ możemy rozwijać jednocześnie swoją duchowość i być altruistycznym.

Jeśli ktoś przedkłada wartości czysto duchowe, to uznaję to, ale pamiętajmy że i w Ewangelii mówi się o dobrym gospodarowaniu i pomnażaniu talentów.  Oczywiście zawsze należy pamiętać o postawie nie krzywdzenia i zasadzie wygrana-wygrana.

Niektóre wschodnie postawy pełnego odcięcia od świata jednak mi nie odpowiadają, ponieważ uważam że jesteśmy (zwłaszcza teraz) coś winni innym, światu, rodzinie, co zakłada aktywność.

Chyba jest to przekonywujące, że dzięki środkom materialnym uzyskujemy więcej wolności.

Skoro jednak wziąłem na warsztat temat pragmatyczny, to pójdę dziś dalej w pragmatyczności.

Otóż zająłem się generowaniem dodatkowych dochodów na różne sposoby – jedne się wiodą, inne próbuję i odrzucam, poznaję nowe.

Zwłaszcza w obliczu kryzysu opanowującego świat warto zastanowić się nad czymś, co da nam nadzieję na stabilność.

Jako synonim stabilności finansowej – tak jak w historii tak i obecnie – coraz bardziej postrzegane jest posiadanie złota i inwestowanie w rzadkie kruszce.

Pieniądz papierowy i wirtualny (ten pierwszy w dużym stopniu już nim jest) wkrótce prawdopodobnie się załamie.

Jak ZAPEWNIĆ sobie emeryturę, a nawet (wcześniejszą) wolność finansową?
W co inwestować z ponadprzeciętnym zyskiem? Jak zacząć sensownie oszczędzać? W co inwestują „wtajemniczeni”?

O ile dawniej inwestowanie w złoto było zastrzeżone dla bogatych i w ogóle trudne, to sytuacja się zmieniła.

Odkryłem w 2010 firmę Noricum (reprezentant światowej firmy Four Gates), która stworzyła unikalny produkt finansowy – oszczędzanie/inwestowanie nie w pieniądze ale właśnie w złoto „dla każdego”- z opcjonalnymi elementami mlm.

Rzecz w tym, że można lokować miesięcznie (ale bez rygorów) nieduże kwoty, które są zamieniane na złoto po cenach hurtowych. Cena złota w ostatnich latach pnie się w górę od ok. 30 do 40%, a dodatkowo – gdy kupujemy zespołowo w ramach systemu po cenie hurtowej – zyskujemy dalsze procenty. No i złoto depozytowe nie jest objęte podatkami VAT i Belki!

Do tego dochodzą liczne inne atuty jak ochrona na zasadach prawa depozytowego a nie bankowego, płynność (szybie odkupywanie), dowolność wpłat, …

Długo by o tym pisać – wszystkie te kwestie – strategiczne i taktyczne są ładnie przekazane w serii prezentacji on-line, które odbywają się w poniedziałki i w środy o 20:30 (chyba że nastąpią okazjonalne zmiany).

[Dalsze szczegóły później wyciąłem, bo  ten konkretny projekt został zawieszony, ale temat złota żyje – np. tutaj: Tajemnice Złota]

To jest rozsądna propozycja dywersyfikacji portfela inwestycyjnego.

Jest to też rozsądna obietnica wolności finansowej  – zwłaszcza dla młodszych inwestorów, którzy mają czas na zobaczenie efektu wzrostu w dłuższej perspektywie. Ale rocznie do 30% to też ewenement na tle niepewnych spekulacji na akcjach i innych papierach.

To nie tylko perspektywa wolności ale i perspektywa jej utrzymania, ponieważ nie było w historii tak uniwersalnego i stabilnego wzorca wartości.

Tyle pragmatycznie.

Kusi mnie zabranie głosu o wolności, jaką tracimy w państwie dryfującym w kierunku swoistej dyktatury, jaką stracimy w Unii Europejskiej jeśli będziemy zbyt podlegli zakusom potęg polityczno-finansowych, jaką tracimy z braku wiedzy, przez uleganiu propagandzie, nałogom itd., itd.

Ale to może innym razem i w porcjach, a dziś – w święto i dla otuchy, dołączam jeszcze starą piosenkę Marka Grechuty –

SZCZĘŚLIWEGO 2012 roku!

Dlaczego góry

Wszystkie nasze marzenia mogą stać się rzeczywistością
– jeśli mamy odwagę je realizować.
Walt Disney

Bieszczady

(z perspektywy Warszawiaka, pisane 3 lata temu – temat ożył po kolejnej wizycie w Bieszczadach).

Dlaczego marzą mi się góry na miejsce zamieszkania?

Kocham góry. Wiele razy tam bywałem, tam stawiałem swoje pierwsze kroki jako dziecko, tam poznałem żonę. Góry są piękne.

Niziny bywają piękne, ale trochę monotonne i widokowo nie mogą się równać z widokami górskimi.

Góry dają dalekie perspektywy nie tylko dosłownie – gdy stanie się na którymś ze szczytów, ale i w szerszym sensie.

Dają poczucie siły, spojrzenia na wiele spraw właśnie „z góry”. Tam najłatwiej znaleźć spokój i prywatność. Z drugiej strony – współcześnie dobre zaopatrzenie dociera prawie wszędzie, a gdy chcemy – przez TV, Internet, telefony – mamy natychmiastowy kontakt z całym światem.

Tam mamy dwa-trzy-cztery atrakcyjne sezony– dla siebie i dla gości (turystycznie – większa dochodowość w przypadku wynajmu pokoi lub innych usług).
Piękne lato, kolory jesieni i przepiękna zima. Słoneczna wiosna jeszcze z topniejącymi śniegami też urzeka. Przyroda zachwyca nie tylko widokami – to mnogość roślin, form skalnych, szmer strumieni i wodospadów, słońce na połoninach i orzeźwiający cień lasów i ich magiczny majestat.

Kto lubi górskie wędrówki, zdrowy wysiłek – ma pole do popisu.

Góry zapewniają więcej ruchu – dla zdrowia (kondycja, dobre powietrze). Tereny górskie na ogół ekologicznie są czystsze – tam nie ma przemysłu, w szczególności czysta woda górska, a bywa że wody są lecznicze/mineralne.

Las to nie tylko  rekreacja i zdrowie, to opał, budulec, wszelkie inne dary lasu.

Staje się realne uprawianie narciarstwa nie tylko akcyjnie raz w roku, w tym biegowego i snowboardu lub saneczek.

W pobliżu zalewów i jezior – rekreacja wodna, żeglarstwo, bojery, wędkarstwo, itp. – dodatkowy atut dla turystów, także widokowy. Wtedy także łatwiej o ryby (także pstrągi z hodowli – dla zdrowia!).

Popularna staje się turystyka konna – jest już sporo dostosowanych szlaków.

Morze jest OK., ale ogranicza cię z jednej strony; natomiast góry (nie za duże) dają punkt wypadowy na 4 strony świata. Ponieważ znajdują się na południu Polski, to jest bliżej Europy „cywilizowanej” – Czech, Niemiec, itd. Bliżej do ciepłych mórz i atrakcji turystycznych południa – granice przecież nie istnieją, a drogi są dobre! (np. z Kotliny Kłodzkiej do Chorwacji Płn. lub Triestu niecałe 600 km, a do Świnoujścia 400, z Bieszczad nad Adriatyk 750 km, a do Zalewu Wiślanego 600 km, a do Świnoujścia nawet 850 km –wszystkie odległości teoretyczne – w linii prostej).
Z kolei, do naszej kulturalnej stolicy – Krakowa też bliżej niż z Warszawy (lub do Wrocławia oraz wielu uroczych, zabytkowych miasteczek pogórza). Ew. bliskość granicy umożliwia(ła) dokonywanie zakupów niektórych produktów po niższych niż u nas cenach, a może nawet jakiś handel transgraniczny? Chociaż jest to trochę kłopotliwe, to niektórzy mieszkańcy Bieszczad zaopatrują się w benzynę i inne produkty na Ukrainie sporo zyskując.
A w ogóle życie w tych miejscowościach górskich, które poznałem, jest tańsze niż w Warszawie – porównując ceny produktów. Jeśli ktoś umie i chce – może mieć też większą samowystarczalność na bazie ogródka, sadu lub hodowli.
Marzy mi się np. sytuacja, gdy kiedyś Ukraina będzie w Unii E. lub złagodzi obostrzenia graniczne – wtedy dostęp z Bieszczad do pięknego Lwowa z jego bogatą ofertą kulturalną i tanim dla nas życiem byłby gratką i fajnym przerywnikiem dla wsiowego życia.

Drogi w Bieszczadach (i nie tylko) są dobre (miejscami b. dobre – zwłaszcza w porównaniu z ukraińskimi).

Dla mieszczucha możliwy jest i taki wariant: mieszkanko np. w uroczym Przemyślu z pełnym dostępem do walorów sporego miasta plus chata górska z dojazdem w godzinę lub mniej – na weekendowe wypady lub na dłuższy pobyt w przypadku emerytów lub wolnych zawodów.

Przy budowie domu w górach możliwe są dodatkowe oszczędności, bo naturalne materiały budowlane (kamień, drewno, żwir,…) są łatwiej dostępne, a siła robocza w przystępnej cenie (górale znani są z tego, wynajmuje się ich w całej Polsce).

To budowanie na skale – dosłownie i w przenośni (po sprawdzeniu usuwisk). Miejscami istnieje możliwość wykorzystania źródeł termalnych do ogrzewania domu lub kąpieli.

W górach realna jest także naturalna energetyka wodna i wiatrowa (na małą skalę – potrzeby domowe) oraz słoneczna – zwłaszcza w przypadku stoku południowego. W takim położeniu istnieje też możliwość uprawy winorośli. Widziałem niejednokrotnie  jak tam wszystko ładnie rośnie. Coraz modniejsze i opłacalne stają się uprawy ekologiczne.

Dla patrzących dalekowzrocznie – wobec przepowiedni zalania terenów nadmorskich w zw z przewidywanym ociepleniem klimatu – w górach będzie  bezpieczniej, bezpieczniej może być też wobec kataklizmów przez osłonięcie i w przypadkach ekstremalnych (sic!) – przez ew. bliskość jaskiń w niektórych rejonach. Mówiąc poważniej – może być bezpieczniej na co dzień – można w sposób naturalny utrudnić dostęp intruzom, mieć teren pod wzrokowym nadzorem. Ale – jak widzę w Bieszczadach – większość domostw jest nie ogrodzonych, bo właściciele czują się bezpiecznie. Bo i ludzie są życzliwsi – nie tylko w tym że mówią sobie „dzień dobry” na szlaku.

Tu żyje się spokojniej niż w mieście, czas jakby płynął wolniej.

Także aklimatyzacja społeczna w Bieszczadach (gdzie indziej sytuacja będzie inna) jest względnie łatwa – tutejsza ludność jest w większości napływowa, a ostatnio budujący się to dobrowolna, pasjonacka emigracja miejska. Myślę, że są to ludzie z którymi nadaję i odbieram na jednych, typowo górskich „falach”. 🙂 Góry kształtują charaktery, i mieszkańców i turystów – tu spotkałem zawarłem wartościowe znajomości, tu jest inna „publiczność” – nie leniwa (leżeć bykiem na plaży) i zabawowa (bary i dyskoteki) lecz szukająca piękna i refleksji…

Działki w górach nie są jeszcze relatywnie drogie. Nawet jeśli pomysł zamieszkania w górach nie ziści się, to warto rozważyć inwestycję właśnie tam – do odsprzedania za jakiś czas (a tymczasem można by tam dla siebie postawić jakiś wakacyjny baraczek?) lub/i na wynajem.

Także mieszkania w miasteczkach górskich są tańsze niż w Warszawie czy innych większych miastach.

Cytuję wypowiedzi agentów nieruchomości, na przykładzie Bieszczadów (sprzed 3 lat):

„…Ale Bieszczady i tak są skazane na sukces, analitycy wróżą im karierę w ciągu najbliższych kilku lat.

– Stygnie rynek nieruchomości w dużych miastach, a rozpoczyna się gorący czas dla miejscowości turystycznych. Czas na Bieszczady dopiero nadejdzie. Myślę, że w ciągu pięciu lat – prognozuje Jaromir Rajzer.”

„Już teraz Bieszczady odkryło wielu bogatych Polaków. Jak zdradzają podkarpaccy pośrednicy nieruchomości, coraz więcej rośnie w Bieszczadach ekskluzywnych letniskowych chat wartych po około miliona złotych każda. – Są całe enklawy oddalone od drogi, np. w okolicach Rajskiego, gdzie stoją takie chaty…. to osoby ze świata kultury – piosenkarze, aktorzy, są też biznesmeni, znani architekci.”

Oczywiście, trzeba znaleźć odpowiednie miejsce – spełniające szereg wymienionych warunków, w tym ze względnie dobrym dojazdem i mediami.

Dlaczego Góry?

Oto parę wypowiedzi pod którymi się podpisuję:

Nie tylko dla pięknych widoków ze szczytu – głównie dla/dzięki ludziom, z którymi się w górach spotkałem, ludziom – z którymi nadaję na jednych, typowo górskich falach.

—-

W górach gdy się potknę i wywrócę, nikt nie spojrzy podejrzliwie że może pijana jestem, za to wyciągną się do mnie życzliwe, pomocne dłonie, za to spotkam się z pełnym troski pytaniem czy nie potrzebuję pomocy. Nikogo nie obchodzi w co jestem ubrana. No, może czasem jaki bardziej doświadczony turysta (poznaję ich po znoszonych butach) łagodnie zasugeruje, że klapki to nienajlepsze obuwie na Giewont, a na Zawrat lepiej wziąć coś ciepłego…Byłam świadkiem scen gdy ludzie dzielili się z obcą , przygodnie poznaną osobą kanapką i piciem, gdy na trudniejszym przejściu podawali sobie rękę, lub cierpliwie czekali na wąskim przejściu na osobę słabszą. Góry uwalniają tolerancję.
… Na ogół – panuje powszechna życzliwość i tolerancja. Dlaczego jeszcze ? Dlatego, że by dostać nagrodę w postaci pięknego widoku, najpierw trzeba się zmęczyć, pokonać własną słabość, często lęk wysokości.

Dalekie miasta są niczym” – jak mówi rajdowa piosenka, ale przecież można dość szybko do nich się dostać, gdy trzeba.

Co o tym wszystkim sądzicie? Może ktoś ma jakieś doświadczenia i takie plany przeniesienia się z  interioru Polski w góry?

Innowacje

Nie ma nic bardziej nieużytecznego od efektywnego wykonywania tego,
co w ogóle nie powinno być robione.
Peter F. Drucker

Motto przewrotne, ale dotąd wydawało mi się, że u nas tylko gada się o innowacjach, zamiast je wdrażać. Jednak chyba coś się zmienia…
Bodajże nigdy tutaj nie odnosiłem się do swego życia zawodowo-inżynierskiego – uważam, że to nie jest odpowiednie miejsce,  a ponadto to temat dość hermetyczny i stosunkowo mało interesujący dla większości.

Dziś zrobię nieduże odstępstwo ponieważ zajmę się innowacjami inżynierskimi, które mają cechę ogólniejszą – pokazują kreatywność i wykraczanie poza schematy, czyli dotykają tematu jaki dość często pojawiał się w serwisie http://www.L-earn.net [już nieczynnym].

Impulsem było uczestnictwo w konferencji „E-narzędzia i technologie generatywne – szybka ścieżka innowacji” jaka była zorganizowana niedawno przez Agencję Rozwoju Przemysłu w Warszawie.

Było bardzo ciekawie i mógłbym napisać długi o tym raport, ale z wymienionych wyżej względów rzucę tylko parę haseł.

Sporo słyszy się w ujęciu popularnym o nanotechnologiach, o nowych materiałach jak np. grafen.
Natomiast ostatnio mniej dokładnie śledziłem postępy technologii produkcyjnych, zwłaszcza mechanicznych, jako że dość dawno przeszedłem na inne pola zainteresowań. Dlatego sporym zaskoczeniem było dla mnie jak duży postęp nastąpił w projektowaniu i wytwarzaniu prototypów urządzeń. Obecnie wyzwaniem jest znaczne przyspieszenie całego procesu. Oczywiście klasyczne programy CAD już dawno w tym pomagają, ale nastąpiła znaczna integracja z procesem produkcji.
Mówi się teraz o Rapid Prototyping (RP), Rapid Tooling (RT) i Rapid Manufacturing
Pozwalają one także zmniejszyć koszty i poprawić jakość produktu.
Stało się możliwe tworzenie bardzo złożonych konstrukcji dzięki różnym technikom warstwowym (przyrostowym).
Wyobraź sobie na przykład skrzynię biegów. I że  możesz ją prześwietlić tomografem przemysłowym plasterek po plasterku uzyskując plan skomplikowanego zamkniętego urządzenia („odwrotna inżynieria”).
A teraz możliwy jest proces odwrotny w sensie fizycznym – tworzy się całą skrzynię biegów w jednym procesie i w jednym nierozbieralnym kawałku – nakładając i scalając plasterek po  plasterku materiału [ później przyjęło się określenie druk 3D ].
Oczywiście uprościłem, ale pokazuję jak dalece różni się to od rozciągniętego w czasie procesu tworzenia osobno kilkudziesięciu części i ich montażu.
Obróbka skrawaniem, nawet odlewanie staje się coraz mniej stosowaną technologią. (RM), w których to pojęciach mieści się wiele tzw. technologii generatywnych.

Dużą rolę odgrywają tutaj nowe materiały i inżynieria materiałowa – dobry przykład innowacji.

Nowe możliwości, które zawdzięczamy zwłaszcza komputerom, nie są jeszcze w pełni wykorzystane ponieważ potrzebne jest oderwanie się od ugruntowanych schematów projektowania a nawet myślenia – innowacje mają też wymiar ludzki. Innym aspektem jest coraz większe dostosowanie „design thinking” do rzeczywistych potrzeb ludzi i sprzężenie zwrotne w procesach projektowo-produkcyjnych z odbiorcą/klientem.

Koresponduje to z drugim głównym tematem konferencji – Oszczędnego Wytwarzania (Lean Manufacturing – od głośniej książki „Lean Thinking” J. P. Womacka).
Chociaż optymalizacja procesu organizacji produkcji (i nie tylko) to stary temat, to wciąż następuje postęp, który ma źródło np. właśnie w rewizji utartych schematów.
Sercem koncepcji jest eliminowanie czynności marnotrawnych (w wielu aspektach), takich które nie dodają wartości. Spektakularnym przykładem jest stwierdzone badaniami zjawisko zalegania materiałów (od zakupu do wyjścia z fabryki), gdzie okazało się że udział czasu gdy materiał jest jakkolwiek używany w produkcji to często poniżej 1%.

Skojarzone pojęcia to timing i logistyka operacji, strumień wartości, przepływy ciągłe (sztukowe), system ssący (interakcja z odbiorcą), japoński kaizen …

Kolejnym tematem było wzornictwo przemysłowe, które obficie korzysta z e-narzędzi i jest coraz bardziej innowacyjne  oraz wymusza innowacje technologiczne.

Powyższe dziedziny mogą być dobrą inspiracją dla młodzieży, która myśli o wyborze kierunku studiów wyższych – coraz większe szanse na pracę mają inżynierowie (co już widać w trendzie zainteresowań).

Dość szeroko omawiana była ogólna sytuacja innowacyjności w Polsce. Jest ona wciąż zła i dlatego tego rodzaju konferencje i powiązane inicjatywy są ważne.
Jest to pochodna naszego 5 od końca w Europie miejsca pod względem PKB. Wśród 1,7 miliona podmiotów gospodarczych prawie 95% to firmy mikro, a 4,2% to firmy małe, które finansują się głównie same. Niski jest udział nakładów na B+R. Liczba patentów na milion mieszkańców w Polsce wynosi poniżej 4 gdy średnia w Unii – prawie 112! Nie posiadamy sformalizowanej polityki licencyjnej.
Istniejące placówki B+R mają jeszcze mały kontakt z przedsiębiorcami.

Zapowiedziano akcje ARP w kierunku poprawy tej sytuacji oraz szereg imprez popularyzujących i wdrażających innowacje jak np.:

  • 7 Międzynarodowa Konferencja INŻYNIERIA PRODUKCJI 201, INNOWACJE I TECHNOLOGIE PRZYSZŁOŚCI 30.06-1.07.2011 Wrocław
  • XI Międzynarodowa Konferencja Lean Management, Wrocław 14-16 czerwca 2011.

Więcej szczegółów można uzyskać z ARP SA  http://www.arp.com.pl

A w ogóle – oceniając rozwój technologiczny na świecie – jest on może mniej zauważalny z dnia na dzień, ale jednak wielki gdy porównujemy go dziesięcioleciami.
Mam nadzieję, że – gdy nie utracimy równowagi między człowiekiem a techniką, przyczyni się to ogólnego rozwoju. Co nas czeka?

Postęp

Jeśli działalibyśmy z założeniem, że to co uznano za prawdę, jest
rzeczywiście zawsze prawdą, to mielibyśmy małe szanse na postęp.
Orville Wright

Taśma dziurkowana

Na temat postępu wypowiadano się wiele razy, w szczególności podkreślając że jest on złudny, zwłaszcza w sferze humanistycznej – człowiek prawie się nie zmienia, a jeśli – to nawet na gorsze.
Coś w tym jest, zwłaszcza gdy zważy się upadek wartości i kulturę masową, ale dziś podzielę się refleksją na temat postępu technicznego.
Tutaj też zdania są podzielone, a ja dodam (to oczywiście nie jest oryginalna myśl), że tendencyjnie postęp w pewnych dziedzinach wstrzymuje się i ukrywa.
Ma to miejsce w takich dziedzinach jak: energetyka (wolna i alternatywna energia, patrz też drobne przyczynki na mojej starej stroniczce http://BezSamochodu.pl.tl ), metody leczenia zagrażające monopolom farmaceutycznym i oficjalnej medycynie (moje przyczynki na http://LepszeZdrowie.info, ale także mnóstwo innych informacji w sieci), antropologia i historia (np. „Zakazana archeologia”, itp.), CETI , dużo wynalazków, itd. itd.
W Polsce cenię sobie działalność np. Janusza Zagórskiego (http://januszzagorski.pl, http://www.niezaleznatelewizja.pl), który od lat ujawnia te sprawy na swych stronach i na licznych konferencjach.

Szeroki temat, ale teraz skupię się jeszcze na czym innym – postępie w zakresie informatyki i sprzętu komputerowego.
Jestem naocznym świadkiem całej tej Rewolucji. Piszę z dużej litery, bo jest to rzecz faktycznie zdumiewająca.
Pamiętam dobrze swe początki gdy uczyłem się komputerów na PW począwszy od rodzimej Odry1024 a potem gdy jakiś czas  pracowałem w ośrodku obliczeniowym pewnego instytutu – od roku 1974. Komputery wielkości dużych szaf, w specjalnie przygotowanych klimatyzowanych pomieszczeniach. Pamięci wewnętrzne rzędu 64 kilobajtów, zewnętrzne na dalekopisowych taśmach papierowych. Z rozbawieniem wspominam jak korygowało się błędy w programach – zalepiając dziurki w taśmie lub robiąc jakimś szpikulcem nowe.
Potem mechaniczna perforacja kart – duży postęp 🙂
Potem pierwsze dyski twarde i prymitywne duże dyskietki – pamięć, o ile pamiętam 128kb (?)
Pierwsze komputery osobiste jak Atari, Commodore, ZX Spectrum – przywożone zza granicy jako rewelacje.
Historia obecnego pojęcia PC, to zaledwie niecałe 30 lat, a Internetu – ok. 20.
Byłem czynnym świadkiem i uczestnikiem wszystkich tych przemian.
Dziś mam zaawansowany smartfon mieszczący się w małej kieszonce, 1GHz zegara, parogigowa pamięć, dostęp do Internetu z każdego miejsca, TV i radio internetowe z nieograniczoną ofertą, GPS, setki tysięcy aplikacji na każdy temat, w tym wszystkie aplikacje biurowe, mbooki i archiwa osobiste, nie mówiąc o podstawowej funkcji – łączności telefonicznej z całym światem. Realizacja mojej starej wizji – urządzenia „wszystko w jednym”, ale nawet lepsza niż śmiałe marzenia.
Tutaj chcę wyrazić uznanie dla firmy Psion, której komputerek kieszonkowy Series 3a miałem już bodajże w 1993 – zawierał w sobie sporo z tych aplikacji – nawet wbudowany odpowiednik MS Office.
Oczywiście ta rewolucja ma szerszy aspekt niż same komputery. Zjawisko internetu, masowego dostępu do informacji i jej tworzenia ma konsekwencje, których jeszcze nie ogarniamy.
Jak pisałem przed paru laty w artykule „Nieśmiertelność” : „…
nigdy w dziejach nie stało się tak, że jakieś pokolenie jako całość zostało utrwalone tak szczegółowo w pamięci społecznej, czy jakkolwiek inaczej...”,  to jest w pamięciach komputerów, blogach, w kolekcjach zdjęć na nośnikach cyfrowych, w zdigitalizowanej prasie, w Internecie – zapewniając naszemu pokoleniu i tym po nas rodzaj … nieśmiertelności.
Dla młodzieży nie ma w tym nic szokującego – otrzymuje  to gotowe, podobnie jak dzisiejsze dzieci kolejną zabawkę.
Tutaj postęp jest namacalny, a podobno nadal trwa wykładniczo. Czego się doczekam?
Dla mnie ma to zwłaszcza walor narzędzia efektywności. W świetle tego postępu, nawet artykuły o technicznych środkach jej wspomagania, jakie pisałem nie więcej jak 6 lat temu (na L-earn.net), to dziś archiwalia…

Oportunizm

Pochlebcy przypominają przyjaciół, tak jak wilki przypominają psy.
G. Chapman

Wydawałoby się, że nie trzeba tłumaczyć czym jest oportunizm, bo chyba każdy wie o co chodzi, ew. można zajrzeć do słowników. Jednak, obserwując ludzi, dochodzę do wniosku, że nie zdają sobie czasem sprawy, że są oportunistami.

Dla ułatwienia przytoczę więc urywki z różnych  definicji i interpretacji (unikając naukowego slangu):
Oportunizm – …postawa polegająca na postępowaniu adekwatnym do zaistniałej sytuacji, warunków (często politycznych lub społecznych), mające na celu uzyskanie własnej korzyści. Wiąże się to z brakiem niezmiennych zasad, wg których postępowałoby się w życiu.
…Postawa życiowa, która charakteryzuje się rezygnacją z zasad moralnych lub przekonań ideowych dla osiągnięcia doraźnych korzyści w życiu; wybieranie zawsze tego, co jest w danej sytuacji bezpieczne i korzystne; wygodnictwo życiowe.

Oportunista … osoba bez zasad, naginająca się do panujących okoliczności dla własnego zysku.
Oportunistą nazywamy kogoś kto w sytuacji, która może przynieść mu pożytek nie waha się skorzystać z nadarzającej się okazji nawet gdy sprzeciwia się to jego zasadom lub też normom przyjętym w grupie.

Mówiąc wprost, to ktoś, kto przedkłada swoją korzyść nad korzyść ogółu czy nawet kogoś  bliskiego, przejaw egoizmu.

Oportunizm może przybrać formę komformizmu, który w uproszczeniu polega na uleganiu wpływom, podporządkowaniu się wartościom, poglądom, zasadom i normom postępowania obowiązującym w danej grupie społecznej.
(Motywy konformizmu opisane są np. na http://pl.wikipedia.org/wiki/Konformizm  – co nie jest jednak tematem tej refleksji).

Zarówno oportunista jak i konformista to jednostka, która ma większą, a nawet trwałą skłonność poddawania się autorytetom, sterowana na ogół z zewnątrz, w przeciwieństwie do „wewnątrzsterownych” nonkonformistów nie poddających się w łatwy sposób wpływom autorytetów.
Konformista i oportunista powoduje się na ogół reakcją na warunki. Nie jest proaktywny wg koncepcji S. Coveya, to jest nie stwarza sam sprzyjających okoliczności. Staje się zatem zależny, podatny na sterowanie (manipulację).
Sądzę, że jest to jeden z wyróżników postawy lewicowej (bez osobistych konotacji!), która uzależnia los jednostki od warunków zewnętrznych i obwinia za wszystko głównie „innych” a nie siebie, bardziej wymaga niż daje, ogląda się na władzę i nie potrafi wziąć indywidualnej odpowiedzialności za swe życie.

Wchodzę tu na pole polityki, ponieważ oportunizm w tej sferze najwięcej nas kosztuje i wymaga szczególnej uwagi.
Nadeszły cięższe czasy, gdy trzeba się wyraźniej opowiedzieć w obronie wartości lub przeciw szkodliwym społecznie zjawiskom. I chociaż przez lata ten blog nie służył polityce, nie mogę teraz nie wyrazić swej dezaprobaty wobec szkodliwej polityki uprawianej zwłaszcza przez oPOrtunistów.
Typowy jest tutaj brak strategii (chyba że tą strategią jest sam oportunizm), planów długofalowych, działania korelowane tylko z utrwalaniem władzy i łataniem bieżących dziur, podtrzymywaniem bieżącej popularności, utrwalanie konformizmu. Brak dbania o długofalowy interes narodowy, konformistyczna uległość wobec silniejszych i wcale nie przyjaznych państw.

Dzieją się też niepokojące zjawiska globalne, z których osobiście najbardziej niepokoją mnie zakusy w stylu NWO, których władza jakby nie dostrzega i przed którymi nie ostrzega – być może kierując się konformizmem a nawet oportunizmem.
Niektóre zagrożenia trudniej jest dostrzec konformiście, bo ma on zbytnie zaufanie do władzy, ufa ślepo autorytetom, jest wygodny w swej nieświadomości.
To na ogół prowadzi do psucia władzy – im bardziej ufamy władzy/autorytetom, tym bardziej jest zadufana i zaspakaja się doraźną popularnością i pozwala sobie na coraz większe manipulacje.
Odkrywanie tego, bycie non-konformistą, nie jest łatwe, bo wymaga niezależnego myślenia, wytrwałego bycia sobą, często drogi pod prąd, mocnego „kręgosłupa”, wreszcie – odwagi w sytuacji coraz bardziej opresyjnego systemu.
Daleko mi jeszcze do odwagi niezależnych wydawców czy działaczy głośno krytykujących publicznie złe poczynania władz, ale staram się kontestować wiele negatywnych zjawisk – tutaj lub na FB, czy w artykułach na swych stronach, np. o medycynie i farmacji.


Od polityki chcę jednak przejść do aspektu oportunizmu, który jest zdradliwy w wymiarze osobistym.
Niewątpliwie oportunizm nie kształtuje charakteru, daje też zły przykład w procesie wychowania młodzieży. Posunięty do postawy wobec własnej rodziny wpływa na nią destrukcyjnie.
W języku angielskim oportunizm  może być (i często jest) kojarzony ze słowem opportunity, czyli okazja.
W tym sensie oportunistą jest ten, kto szuka okazji. Droga życiowa wielu ludzi, zwłaszcza niektórych przedsiębiorców, jest nieustannym łapaniem się różnych okazji. Oczywiście nie jest   rozsądne nie wykorzystać dobrej okazji w biznesie, zwłaszcza w sferze swej dziedziny. Jednak nie powinno to być zasadą tworzenia biznesu, ponieważ chaotyczne działania nie prowadzą ani do wypracowania swojej marki, ani do pogłębiania specjalizacji, ani tworzenia relacji z klientami. Jest to wyraz braku strategii rozwoju swojego biznesu albo nawet braku strategii życiowej.
Istnieje uzasadniona teza, że aby osiągnąć coś więcej niż inni – powinniśmy wyjść poza strefę swojego komfortu, dać coś więcej. A komfort to domena oportunizmu.
Rzucanie się na kolejne okazje odwodzi od autentycznego i konsekwentnego zaangażowania, a często wprowadza w bardzo wyczerpujący i kosztowny proces ciągłego próbowania wszystkiego po kolei (z myślą: to dopiero okazja!) i nie kończenia żadnej rzeczy.
Przyznam, że sam miałem taki okres, który wprowadził mnie w stan totalnego „klinczu”, zagubienia i braku wyników.
Prawdopodobnie wielu czytelników chcących rozwinąć jakiś ebiznes przechodziło lub przechodzi przez zjawisko codziennie nowych „najlepszych” ofert, czy to z MLM czy z programów partnerskich, czy „systemów biznesowych”.
Od pewnego czasu dałem sobie z tym spokój – owszem, przyglądam się trendom, pozostaję w tym, co już się jakoś sprawdziło, ale nie daję się pod wpływem impulsu złapać na kolejne uwikłanie.
Takie decyzje powinny być strategiczne, układać się w ramy planu życiowego, ponieważ dobrze będziemy działać tylko tam, gdzie jest nasze serce.


Delegowanie trochę inaczej

Ciągle zapominamy, że człowiek nieustannie musi korzystać z pomocy innych ludzi. Mikołaj Gogol

delegowanie
Human resources and self-development. Modern business – vector illustration – z OKTI.pl

Podstawową konkluzją notatki Czas – jak go mieć (cz. II) byłoby starać się delegować zadania.

Pojawiły się pytania, jak sobie z tym radzić, skoro nikt nie robi nic za darmo.

Otóż, nie jest to prawdą. Wspomniałem o wymianie usług. Często jeszcze prościej jest zdekomponować (rozbić) zadanie na podzadania i wg nich po prostu poprosić o drobną przysługę, np. odpowiedź na jakieś pytanie.
Z własnego doświadczenia wiem  jak wiele czasu zabierało mi znalezienie jakiejś specyficznej informacji. Nawet dobrodziejstwa Google itp. nie eliminowały dłuższego grzebania w sieci i nie zawsze dawały pożądany rezultat.

Receptą jest zadanie pytania fachowcom w danej dziedzinie. Można otrzymać nie tylko odpowiedź, ale i szersze naświetlenie lub informację, że nasze pytanie nie było dobrze postawione.

Jeśli sprawa nie jest pilna (działanie wg planu), to zapuszczam serię pytań i w jakimś okresie czasu zbieram odpowiedzi, które razem dają albo rozwiązanie albo pogląd na sprawę.

Często jednak lepiej zapłacić za poradę niż błąkać się i uczyć na własnych błędach.

Działanie strategiczne w outsourcingu polega nie na szukaniu doraźnej najtańszej usługi, ale na znalezieniu fachowca/firmy, która będzie nas obsługiwała długofalowo na dobrym poziomie, na zbudowaniu relacji partnerskiej.

Może to mieć charakter mniej formalny – tworzenie swojego „mastermind„, tj. grupy swoich doradców.

Zauważmy, że materiały edukacyjne w sieci, ebooki, webinary czy kursy mailowe itp. mają też coś z naszego mastermind,  tym bardziej że część autorów wspiera swych czytelników dodatkowymi konsultacjami, także bezpłatnymi.

[… usunięte ]
Uruchomiłem właśnie na facebooku stronę poświęconą różnym kursom w Internecie – https://www.facebook.com/KursyInternetowe/
, w szczególności wyżej wymienionym. 

Zapraszam (i proszę o „polubienie” na stronie Powitania).

Cele, nie tylko na nowy rok

Celem naszego życia nie powinno być posiadanie bogactw, lecz bogactwo bycia.
Erich Fromm

Przełom roku jest okazją do planowania, zwyczajowym okresem podejmowania zobowiązań. Co prawda, każdy moment jest dobry do zmian i dobrych postanowień, ale niech to będzie taka psychologiczna „kotwica”…

Jest bardzo dużo poradników, artykułów i kursów o planowaniu, bo by było skuteczne, powinno spełniać pewne zalecenia metodyczne.

Tutaj dokonam kolejnego podsumowania materiałów jakie na ten temat ukazywały się na przestrzeni lat na www.L-earn.net , ale – bardziej z naciskiem na artykuły nie tyle techniczne, co … filozoficzne 🙂
Nie obawiaj się  – tylko trochę i na wstępie.

[To jest wpis archiwalnywiele wymienionych wpisów nie jest aktualnie dostępnych, ze względu na zawieszenie L-earn.net; mam nadzieję kiedyś to odtworzyć, a tymczasem niektóre linki w charakterze protezy odsyłają do roboczego tekstowego archiwum, sorry ...]

Myślę, że refleksyjny czas świąt pomoże ci spojrzeć na temat z szerszej perspektywy, powiedziałbym – strategicznie. Jeszcze lepiej by było gdybyś znalazł/a jakieś refugium, aby te tematy spokojnie przetrawić i poukładać.

Zacznijmy zatem od Planowanie – wstęp. Cele planowania i w planowaniu, a potem Cele życiowe – właściwa perspektywa,

Ważne są pewne fundamentalne rozróżnienia, wyczucie sensu – przeczytaj np.

SENS I CEL oraz Cel i sens życia (wg T. Kotarbińskiego).

To już spora porcja materiału. Zatrzymaj się i oceń, czy dobrze wybrałeś kierunek (Dokąd płynie Twój statek kapitanie?). Czy jest podyktowany presją otoczenia czy raczej odpowiada twoim potrzebom i marzeniom (> marzenia ), co jest jedynie właściwe.

Przyda ci się wizja a nawet misja życiowa.  (Więcej o tworzeniu misji osobistej znajdziesz np. w książce: Iwona Majewska-Opiełka – Droga do siebie).

Jeśli masz więcej czasu sięgnij po liczne lektury – zarówno te wymienione w pierwszym artykule, jak i szereg darmowych w postaci e-booków.

Przykładowo:

Zaplanuj swoje życie (plik pdf, 651 kB), to lekko napisana książeczka o planowaniu i wyznaczaniu celów autorstwa Wandy Łoskot – znanego doradcy biznesowego z USA, właścicielki Akademii Sukcesu (bliższe dane wewnątrz e-booka).

To nie tylko książka do poczytania – miejsca na notatki i ćwiczenia zaangażują Cię trochę aktywniej by (wreszcie) lepiej zaplanować swoje życie lub jakieś przedsięwzięcie. To, przy okazji, podręcznik pozytywnego myślenia.

Właśnie przed chwilą 🙂  – dla przypomnienia – wysłuchałem webcastu Wandy pt. Planowanie Życia na rok 2011. 29 grudnia o 21.00 druga część – zainteresuj się – szczegóły na  SukcesTwojejFirmy.com .

Dużo nowszą pozycją jest Sztuka wyznaczania i osiągania celów. Marcina Kijaka (też darmowy e-book).

Ja i cele (pdf, 1120 kB) – obszerny fragment e-booka o celach osobistych i ich planowaniu.
Z kolei, już w 2001 r. doceniany głównie na polu e-biznesu Piotr Majewski napisał ciekawy artykuł Sztuka osiągania celów i realizacji marzeń.

By w tym artykuliku był jakiś konkret  „pod ręką” – przypomnę:

Dobre cechy celów

Cele, które stawiamy sobie w planowaniu, powinny mieć parę uznanych cech popularnie nazywanych akronimem SMART, pochodzącym od angielskich słów:

    • Specific – dokładny, konkretny (najlepiej zapisany! – wtedy jest czymś stałym, a nie tylko myślą)
    • Measurable – mierzalny, tj. taki który można ocenić co do stopnia realizacji. Na ogół, gdy cel jest mierzalny, to jednocześnie jest już i konkretny.
    • Active – aktywny, wyzwalający działanie będące w kręgu naszego wpływu
    • Realistic – realny (ale uwaga! – mierz wyżej niż dyktuje ci niska samoocena lub dzisiejsze okoliczności). Realność wiąże się z podziałem dużych celów na mniejsze.
  • Time oriented – określony w czasie, to jest z datą realizacji (to ważne, aby nie używać ogólników typu „w przyszłości będę bogaty”, bo przyszłość będzie zawsze przed nami i nie doczekamy się spełnienia swego planu).

Od siebie dodam ważną cechę: cele powinny być pozytywne i etyczne (no comments) oraz wewnętrznie nie konfliktowe.

Więcej (dużo!) spraw technicznych znajdziesz w wymienionych materiałach.

Na zakończenie przypomniał mi się artykuł Jak szybciej osiągać cele?

Pamiętaj też, że aby wytrwać w swych postanowieniach i planach – potrzebujesz podtrzymywania motywacji. Ale to już temat na osobne podsumowanie… 

Zmiana to nowe możliwości

Refleksja nad znaczeniem zmian – trochę dla własnego dopingowania się, trochę dla czytelników, którzy czują potrzebę zmiany.

[To jest wpis archiwalnywiele wymienionych wpisów nie jest aktualnie dostępnych, ze względu na zawieszenie L-earn.net; mam nadzieję kiedyś to odtworzyć, a tymczasem niektóre linki w charakterze protezy odsyłają do roboczego tekstowego archiwum, sorry ...]


Wiemy że panta rei, ale jak to oceniamy?

Przyjmujemy to jako fakt, bo rzeczywiście główną cechą świata jest jego zmienność. Jak  mówią: Jedyną stałą zasadą jest to, że wszystko jest niestałe 🙂

W ogóle zmienność jest nieskończenie bogatsza od stałości. Są różne zmienności, np. ruch harmoniczny cechuje się nieskończoną ilością pochodnych (w sensie matematycznym) i dlatego (?) jest osnową elektromagnetycznego wszechświata. Zmienność ma potencjał, w tym do stanów okresowo statycznych, natomiast statyka nie.
Dana nam wolna wola nie miała by sensu, gdyby nie istniały wybory. Wiąże się to z odpowiedzialnością. Tak pojmuję prawicowość – branie losu w swoje ręce – w opozycji do marionetkowej (na ogół lewicowej) postawy że państwo, że ktoś inny jest winien.
Natomiast prawicowość to wcale nie musi być konserwatyzm, który kurczowo trzyma się schematów przeszłości. Cenię „odwieczne” wartości, tutaj mamy kręgosłup, ale ta podstawowa, boska, to wolność.

Można snuć dalej filozoficzne rozważania, np. w kierunku jednej z koncepcji Boga, w której nie jest On jakimś Constans, lecz Kreatorem, który stale tworzy, w tym siebie w coraz to wspanialszej formie…

 

Schodząc na ziemię. Jak nigdy dotąd żyjemy w epoce dynamicznych zmian.

Kto stoi, ten się cofa.

„Zmień się zanim będziesz musiał.” ( Jack Welch).

 

Są megatrendy i codzienne gonienie postępu technologicznego. Zalew informacji i nie nadążająca percepcja. Z jednej strony nie jestem za tym, by dać się temu zwariować, z drugiej strony – widzę, że można sobie pomóc.

Trzeba spojrzeć na rzeczywistość z szerszej perspektywy, a wtedy odróżnimy co jest istotne, a co tylko nas zamula i dezorientuje. Nie uciekniemy przed zmianami paradygmatów, bo po owocach poznaliśmy, że nie wszystko się sprawdza, że nie wszystko w co wierzyliśmy jest prawdą. Lepsze jest lepsze od „dobrego”. Trudno osiągnąć coś lepszego i nowego bez zmiany w postrzeganiu i postępowaniu.

„Fascynujący jest dla mnie fakt, że większość ludzi planuje swoje wakacje z większą starannością niż swoje życie. Być może jest tak dlatego, że ucieczka jest łatwiejsza od zmiany…” (Jim Rohn)

 

W działaniu jest to przejście od taktyk ku strategiom. Od bycia reaktywnym (działania w odpowiedzi na okoliczności), do proaktywności (S. Covey) – stwarzanie okoliczności, działanie wg swego planu.
Gdy czekasz na (tytułowe) nowe możliwości – możesz się nie doczekać, dokonaj zmiany by je zobaczyć i doświadczyć.

Bo

„Szczęście to świadomy wybór – nie automatyczna reakcja.” ( Mildred Barthel )

 

„Różnica między wielkimi ludźmi a całą resztą jest taka, że wielcy ludzie aktywnie tworzą swoje życie, podczas gdy wszyscy inni są stworzeni przez ich życie, pasywnie czekają, by zobaczyć, gdzie życie ich dalej zabierze. Różnica między tymi dwoma podejściami, to różnica pomiędzy życiem pełnią życia a samym tylko egzystowaniem.” (Michael E. Gerber)

 

Przejście do proaktywności to bodajże największa osobista zmiana.

 

Nie będę mówił o zmianach w firmach – bo chociaż zmiana na proaktywność t
eż ma tu zasadnicze znaczenie, to istnieje cała rozbudowana wiedza o zarządzaniu zmianami w biznesie i korporacjach – nie sposób tego tu nawet przybliżyć.

Zauważę tylko, że zmiany, próby, popełnianie błędów, były matką wielu wynalazków i odkryć, przyczyną nawet nieoczekiwanych sukcesów firm, dźwignią na zasadzie serendepity.

 

Zaplątani w paradoksy, uciemiężeni systemami i polityką poszukujemy prostoty, wymiaru ludzkiego z obliczem miłości. Optymistycznej wizji zamiast drogi bez nadziei.

 

Planowanie i realizowanie zmian w swoim życiu może nie być łatwe. Z natury jesteśmy raczej leniwi. Ale stawka jest warta gry.

Jedynymi ograniczeniami możliwości Twojego jutra są „ale”, których używasz dzisiaj.” (Les Brown).

 

Warunkiem sprostania zmianom jest wyzbycie się lęku przed nimi. Ma to zapewne aspekt pokoleniowy.

 

„Nasze wyobrażenie o sobie i nasze nawyki idą zwykle w parze. Zmień jeden z tych składników, a automatycznie zmienisz drugi.”     (Maxwell Maltz)

A więc – warto uwierzyć w siebie, w swój potencjał, który choć może nie uświadomiony, każdy ma.
Z  kolei nawyki są naszą drugą naturą. Zacznij przynajmniej od jednego z tych dwóch czynników.

Należy się w tym ćwiczyć, zacząć od siebie, od codzienności. Wymaga to odrobiny kreatywności, ale zaczęcie działania wyzwoli dalsze pomysły.

 

„Kreatywność to wymyślanie, eksperymentowanie, wzrastanie, ryzykowanie, łamanie zasad, popełnianie błędów i dobra zabawa.” (Mary Lou Cook)

Warto także zastosować tzw. prowokacyjną operację (PO) dla stwarzania nowych możliwości i rozwiązań.

 

Oto trochę podpowiedzi na start ćwiczeń (i nie tylko ćwiczeń, bo może odkryjesz coś naprawdę nowego).

Zrób dziś coś inaczej, innego:

  • Napisz coś swoją niedominującą ręką (rozwija!)
  • Poznaj nową dzielnicę swej miejscowości, a może swoją własną znasz niedostatecznie?
  • Poznaj, doświadcz nowego sportu
  • Zacznij się gimnastykować
  • Zmień menu, albo przynajmniej spróbuj nowej potrawy.
  • Zacznij pić więcej czystej wody. A może będzie to zmiana stylu życia dla zdrowia?
  • Zacznij wcześniej wstawać, by mieć więcej czasu
  • Pojedź/pójdź do pracy inną drogą
  • Spędź więcej czasu z rodziną, porozmawiaj z dziećmi, małżonkiem, wyrwij się z nim na nietypową imprezę
  • Kup/wypożycz i przeczytaj książkę o rozwoju osobistym
  • Uśmiechnij się do siebie w lustrze
  • Powiedz sąsiadowi po raz pierwszy dzieńdobry
  • Zgól/zapuść brodę – chociaż dla kobiet byłaby to zbyt trudna zmiana 🙂
  • Zafunduj sobie SPA lub inną formę regeneracji
  • Zacznij zwracać uwagę na jakość a nie ilość
  • Przeżyj dzień wg uprzednio zapisanego planu
  • Poznaj (codziennie) kogoś nowego
  • Daj datek na dobry cel
  • Zapisz się na jakiś kurs
  • Zrób wreszcie remanent w papierach
  • Wyrzuć jakieś niepotrzebne graty
  • Powiedz tak, gdy zwykłeś mówić nie (lub odwrotnie)
  • Poproś o podwyżkę
  • Załóż pamiętnik lub bloga
  • Nadaj termin realizacji jakiegoś marzenia

Itd. itp.

 

Jak zobaczysz, że to wszystko wcale nie jest trudne, przekonasz się do bardziej zasadniczych zmian w swoim życiu.

 

Zakończę tak: „Sposobem na zaczęcie jest skończenie mówienia i podjęcie działania.” ( Walt Disney)

Szybkie i łatwe czytanie – z drugiej strony

Pisząc – wyrażasz siebie. To ma znaczenie. 
L. Korolkiewicz

Jak tworzyć teksty, które czyta się łatwo i szybko.

[artykuł archiwalny – niektóre linki mogą nie działać]

Dużo się mówi o technikach szybkiego czytania, napisano na ten temat sporo książek, dostępne są różne kursy.

Zastanowiło mnie zagadnienie w pewnym sensie odwrotne – jak tworzyć teksty, które czyta się łatwo i szybko.

Zagadnienie jest szersze niż się wydaje przy pierwszym skojarzeniu.

Niewątpliwie sprawa ma znaczenie, zwłaszcza w dobie nadmiaru informacji, gdy mimo wszystko zależy nam na przykuciu uwagi czytelnika, na tym by zrozumiał nasz komunikat, a w przypadku  treści o zabarwieniu reklamowym – by podjadł jakieś działanie. Ci, którzy opanują odpowiednie techniki – zyskują przewagę.

Przyznam, że sam do tej pory przykładałem do tego za małą wagę – zarówno w tekstach jak i przy wykonaniu stron, a i tutejszy tekst jeszcze nie uwzględnia większości technik.
Także środowisko tego bloga narzuca pewne ograniczenia typograficzne i płata figle – nie sposób ustawić dobrze wielkość czcionki.

Zacznijmy od tego, że sztuka pisania jest bardzo starą sztuką, w której kształcono od dawna podobnie jak w erystyce, że sami pisarze, a potem dziennikarze wnieśli duży wkład w rzemiosło, czy nawet – jak powiedziano – sztukę. W podręcznikach pisarstwa kładzie się nacisk na budowę utworu, zależność od gatunku, na mechanizmy psychologiczne, na styl i język, na różne „chwyty” do utrzymania napięcia czy nastroju, itd. (patrz np. miniporadnik  Praktyczny Kurs Pisarstwa).

Sztuka pisania to podstawowy element czytelności tekstów.

W odniesieniu do mniejszych form, zwłaszcza tych w Internecie, bodajże jeszcze większą rolę odgrywa doświadczenie marketingowców w zakresie pisania przekonywujących ofert i reklam, nawet jawnej czy ukrytej perswazji (NLP, tzw. hipnotyczny marketing). Chodzi tutaj nie tylko i nie tyle o szybkość czytania, co zrozumienie treści i podjęcie pewnych działań.

Oczywiście dużo zależy od rodzaju przekazu: czy chodzi tylko o ciekawe opowiedzenie historii/anegdoty, czy o wytłumaczenie czegoś, czy o reklamę itd.

Każdy z tych przekazów może być perełką pisarstwa lub knotem.

Podsumowując te aspekty ogólne, wymieniłbym następujące czynniki poprawiające łatwość i szybkość czytania:

  • Nie za duża objętość tekstu (chociaż zwłaszcza Amerykanie pozwalają sobie na bardzo długie, wciągające i perswazyjne teksty reklamowe i to w myśl zasady: im droższy produkt, tym dłuższe uzasadnienie celowości zakupu)
  • Dobry tytuł/nagłówek – „nośny” i zachęcający do dalszego czytania (np. intrygujące pytanie, zaciekawienie sekretem)
  • Wyjaśnienie na wstępie czego czytelnik może się spodziewać i jakie odniesie korzyści (resume wstępne)
  • Treść ciekawa, intrygująca, nowatorska, na czasie, zaspakajająca jakąś (ważną) potrzebę  czytelnika
  • Brak przeładowania szczegółami i trudnymi pojęciami. Tutaj na przeciw temu postulatowi w publikacjach elektronicznych wychodzi wynalazek hipertekstu – w treści znajdują się odnośniki do zewnętrznych materiałów pogłębiających lub wyjaśniających. Pożądane są krótkie odnośniki definicyjne w postaci wyświetlanych nad terminem „chmurek” – technika stosowana np. czasem w dobrych „helpach” niektórych programów komputerowych. Pomocne są także odnośniki wewnętrzne.
  • Skoncentrowanie się na temacie.
  • Prosty, zrozumiały styl, bez obcej terminologii, zdania możliwie krótkie.
  • Styl wyrazisty, indywidualny (ale nie za bardzo) – często lubimy czytać naszego ulubionego autora.
  • Dbanie o interpunkcję, poprawną składnię i ortografię  (chociaż znana jest teza Grahama Rawlinsona, który robił doktorat z tematu „The Significance of Letter Position in Word Recognition„: Zdognie z nanjwoymszi baniadmai perzporawdzomyni na bytyrijskch […]  nie czamyty wyszistkch lteir w sołwie, ale cłae sołwa od razu. ) 🙂
  • Unikanie innych czynników odwracających uwagę lub denerwujących czytelnika, np. wtręty ideologiczne, zbyt osobiste i dziwaczne, zrażające.
  • Jeśli to stosowne – budowanie dobrego klimatu, przez szczyptę humoru, ośmielanie czytelnika, przykłady z życia.
  • Logika wypowiedzi i układu treści.
  • Podział treści na odpowiednie porcje, stosowanie śródtytułów.
  • Przy większych tekstach – spis treści i/lub indeks, a w publikacjach elektronicznych linkowanie z ww. do fragmentów tekstu.
  • Ilustracje, zobrazowania w postaci prostych tabelek czy wykresów, graficzne przerywniki, itp. > patrz też dalej o typografii.

Badania empiryczne prowadzą do dość oczywistych wniosków. Np. w badaniu Emilii Musiał ( http://www.up.krakow.pl/ktime/ref2004/musial.pdf ) wyłoniono najistotniejsze parametry mające wpływ na czytelność materiału, takie jak:
średnia liczba wyrazów w zdaniu, liczba zdań w tekście, średnia długość zdania i udział wyrazów o frekwencji większej od 1000.
Wyniki mówią, że czytelność treści wzrasta m.in. wówczas, gdy zdanie jest krótkie i zawiera więcej krótkich słów i słów z puli znanych czytelnikowi.

Powyższe dotyczy także takich niewielkich form jak e-maile, gdzie powstała cała mini nauka o ich efektywności w ślad za wiedzą o  pisaniu efektywnych listów handlowych.

Oprócz wymienionych, można by powiedzieć – klasycznych – reguł ogólnych, należy przestrzegać szeregu reguł technicznych, ergonomicznych.

Nie mam tu na myśli ergonomii czytania w zakresie, który nie zależy od autora, tj. oświetlenie kartki (ekranu), odległość oczu i kąt patrzenia itp. Te elementy mają jednak duże znaczenie przy projektowaniu czytników elektronicznych, a zwłaszcza ich ekranów.

Można natomiast mówić o ergonomii z punktu widzenia czytelności i zapewnienia komfortu czytania środkami samego przekazu.

Chodzi głównie o typografię (szeroka dziedzina), a w niej o:

  •     dzielenie tekstu – akapity, odstępy międzyliniowe, wcięcia,   szpaltowanie
  •     szerokość tekstu – pożądana taka, by oko w jednym spojrzeniu obejmowało cały wiersz (duża bouma *)
  •     odpowiednie wyróżnienia
  •     odpowiednia, czytelna czcionka
  •     brak chaosu w zakresie czcionek i wyróżnień
  •     odpowiednie tło.

Poniżej omówię krótko niektóre z powyższych czynników, głównie w odniesieniu do publikacji elektronicznych, co powoduje, że poruszę (łamiąc niestety ww. postulat trzymania się tematu) jeszcze parę innych aspektów łatwości czytania i w ogóle radzenia sobie z przekazem.

W przypadku stron internetowych temat jest częścią szerszego zagadnienia – tzw. webusability lub krócej usability (wielu autorów od Nielsena po Krug’a; mówiąc prościej: łatwości używania),  w szczególności nawigowalność.

Specjaliści  ergonomii  powtarzają, że czytanie informacji z ekranu komputera różni się znacznie od czytania z kartki papieru.
Np. tekst na ekranie czytamy do ok. 20% wolniej niż tekst drukowany (np. wg badań przeprowadzonych przez duńskiego eksperta od ergonomii Jakoba Nielsena).

Do tej pory powstały już dość szczegółowe reguły czytelności, które są rekomendowane przy pisaniu tekstów dla stron internetowych.

Wykorzystując naukowe metody badań (np. eyetracking – agencja e-biznesowa Symetria) ustalono, że:

  • Ważne jest wypunktowanie list i tytułów; tytuły nadawane stronom są szczególnie przydatne przy wejściu na pierwszą stronę serwisu i pozwalają zorientować się w aktualnym położeniu. Użytkownicy odnajdują potrzebna dla siebie informację dużo szybciej gdy znajduje się ona jako jeden z punktów listy, niż gdy była ukryta w tekście. Jeśli wiemy, jakie informacje na stronie są najważniejsze dla użytkowników, możemy je po prostu wyraźnie wyeksponować i liczyć, że użytkownicy do nich trafią. W przypadku bardziej skomplikowanych stron, warto jednak zastosować śródtytuły i kierować użytkowników krok po kroku do celu.
  • Jeśli chodzi o odnośniki, to kolor był wystarczającym sposobem wyróżnienia natomiast podkreślanie linków nie ma wpływu na wydajność (należy również przypomnieć, że podkreślenia pokazują swoją prawdziwą wartość w przypadku osób z trudnościami rozróżniania kolorów)

Trzeba wziąć pod uwagę, iż czytelnikami są ludzie w różnym wieku – również ludzie starsi, dla których mała czcionka niejednokrotnie oznacza męczarnię w przeglądaniu zasobów strony. Dodając do tego zaciemnione elementy „pod” tekstem lub w jego okolicy, często użytkownik jest zmęczony po przeczytaniu zaledwie kilku zdań tekstu. Projektant i wykonawca witryny powinni też sprawdzić jej wygląd w różnych przeglądarkach. Niektóre strony przygotowuje sie też w wersji dla niedowidzących oraz w oszczędnej wersji dla wydruku.

Wykonano szereg badań dotyczących ergonomicznej budowy witryn i stron internetowych. W wyniku opracowano teoretycznie optymalny (ogólnie) szablon strony. Webusability wyznacza nam tu podział kolumn, umiejscowienie nawigacji, umiejscowienie logo, okienka szukaj czy zaloguj/wyloguj,  najlepszy kolor przycisku wrzuć do koszyka, krój i wielkość czcionki, stosunek kontrastu pomiędzy kolorem fontu i tła itp.

Tego nie będę omawiał – nie zawsze wszystkie te postulaty możemy spełnić ze względu na zastane środowisko, posiadany szablon czy koncepcję graficzną. Ponadto prowadzi to do nudnej unifikacji a ludzie lubią (i słusznie)  się wyróżniać.

Ważniejsza jest spójność w grafice i nawigacji.

Jeśli mamy na danej stronie kilkanaście rożnych elementów i każdy z nich wyróżnimy inaczej, jeden kolorem, drugi wielkością czcionki lub inna czcionką, inne ramką, jeszcze inny będzie migał itd. to tylko zmęczymy oglądającego.

Taka sama spójność jest potrzebna w nawigacji. Jeśli w jednym miejscu na stronie aby przejść do podstrony mamy “standardowy” podkreślony link, w innym kolorowy przycisk, w innym animowaną strzałkę itd., to nie będzie wiadomo który jest ważniejszy i z którego należy skorzystać.

Warto wiedzieć, że stosowanie się do ww. reguł ważne jest także przy optymalizacji z punktu widzenia wyszukiwarek. Umieszczenie odpowiednich tagów html (np. oznaczenia nagłówków różnych stopni), wymienienie słów kluczowych w tytule i w pobliżu początku tekstu i ich parokrotne powtórzenie w tekście, jest tym,  co podnosi ranking strony w Google i nie tylko.

Z punktu widzenia  szybkości i skuteczności czytania ideałem jest tzw. squeeze page – b. prosta i krótka stroniczka, którym głównym celem jest sprowokowanie czytelnika do zapisania się na listę wysyłkową, albo do innej czynności jak zakup. Gdy strona taka zajmuje cały ekran – nic nie rozprasza naszej uwagi. Podobnie, niekiedy stosowane są sprytne techniki wygaszenia/wyszarzenia okolic tego komunikatu, który nadawca chce nam przekazać.

Coraz częściej stosuje się obraz, jakąś metaforę graficzną do przekazania treści. Nasza kultura staje się coraz bardziej ikonograficzna. Podobno młodzież z tego powodu coraz mniej czyta, a jeśli  – to w Internecie. Stąd niezwykła popularność wideo, zwłaszcza przez kanał YouTube. Osobiście wróżę wielką przyszłość technikom audio w ujęciu interaktywnym, czyli z zastosowaniem sterowania głosem. Bo z trendu  rosnącej szybkości informacji i jej przyrostu może wyniknąć sytuacja, że nawet granicznie możliwe szybkości czytania już nie wystarczą.
Ale to inny temat.

Część ww. uwag odnosi się też do materiałów drukowanych – jest stosowanych np. przez agencje reklamowe i wydawnictwa.

Pewnym zaskoczeniem było dla mnie (podaję jako ciekawostkę), że w odniesieniu do czytelności ulotek medycznych sprawa jest mocno uregulowana – Rozporządzenie MZ z dnia 26 kwietnia 2010 r . w sprawie badania czytelności ulotki (Dz.U.10.84.551 z dn. 18 maja 2010 r.) a nawet wynika z dyrektywy unijnej (!) –  Dyrektywa 2001/83/CE z późniejszymi zmianami – Dyrektywa 2004/27/EC,  i że istnieje Instytut Czytelności   http://www.czytelnosc.pl/ . Jego autorska technika PIL*insight to narzędzie wspierające wieloaspektową analizę ulotki na poziomie racjonalnym i emocjonalnym pod kątem czytelności i zrozumiałości.

*Bouma – jednostka kształtu, którą wzrok wyodrębnia i na której skupia się po każdym ruchu gałek ocznych w trakcie śledzenia wzrokiem tekstu w procesie czytania.
Dla dziecka rozpoczynającego naukę czytania, w pierwszej fazie nauki, kiedy wszys
tkie wyrazy są literowane, boumami są właśnie kolejne litery. Sukcesywnie, w miarę nauki, boumami stają się najłatwiej rozpoznawalne grupy liter, a potem sylaby, aż w końcu u osoby umiejącej już czytać, boumami stają się najczęściej odrębne wyrazy, ewentualnie charakterystyczne, najczęściej spotykane złożenia wyrazów i ewentualnie innych towarzyszących im znaków. Osoby umiejące szczególnie szybko czytać, widzą jako boumy dłuższe wyrażenia, a nawet, w skrajnym przypadku, całe wiersze tekstu.
(wikipedia).

Lektura

Chwałowski R.: Podstawy typografii, Helion, 2001.

Maciej Dutko Typografia stron WWW